https://www.volkskrant.nl/columns-opini ... ~b340c8fd/Het leven is zwaar: goede cijfers halen, geld verdienen, promotie maken, misschien kinderen opvoeden, het juiste doen. We zwoegen door het aardse tranendal tot we doodgaan. Daarom hebben we het soms nodig om in een zaal te zitten en ons te laten overweldigen door het ongrijpbare. Niet Het Hogere van een God, maar het hogere dat mensen hebben gemaakt die zo briljant zijn dat wij er met ons verstand niet bij kunnen. Niet om de wereld te vergeten, maar om ons met de wereld te verzoenen. Het bestaan heeft alleen zin als we het niet alleen in debet- en creditrekeningen zien. Open in hemelsnaam de theaters. Ook na acht uur ’s avonds.
De column van de dag!
- Rainy Day Woman
- Forum Diva
- Berichten: 20349
- Lid geworden op: 05 jan 2009, 19:23
Re: De column van de dag!
Stichtelijke woorden van Teun:
The company of women with opinions and fat asses.
- Krautsurfer
- Meganerd
- Berichten: 45037
- Lid geworden op: 04 jan 2009, 19:19
- Locatie: Berlijn
Re: De column van de dag!
Die Teun.
‘ik hoop dat je kanker krijgt’ - Oved
‘Goed bezig’ - Siegfried Stahl
‘een verongelijkte drammende janker’ -David
‘Lekker ding’ - RDW
Uw mening hier, voor slechts vijf euro per letter!
Grijp die kans!
‘Goed bezig’ - Siegfried Stahl
‘een verongelijkte drammende janker’ -David
‘Lekker ding’ - RDW
Uw mening hier, voor slechts vijf euro per letter!
Grijp die kans!
Re: De column van de dag!
Wat een schitterende column!
Voorheen Vlaecks. Nu nóg groener en nóg linkser, maar altijd genuanceerd.
- United Hope
- Forumgod
- Berichten: 18555
- Lid geworden op: 12 okt 2013, 05:24
Re: De column van de dag!
https://www.frontaalnaakt.nl/archives/d ... rheid.htmlTerwijl Jesse Klaver zich nog afvraagt hoe je de democratie beschermt tegen iemand die haar wil afschaffen en Bas Heijne na het lezen van Menno ter Braak denkt dat democratie altijd leidt tot rancune, is onze democratie al in de jaren negentig in verval geraakt. In die jaren negentig leverde Wim Kok Nederland uit aan de willekeur van de vrije markt, met de beroemde Derde Weg van de PvdA.
In 2007 werd de democratie officieel afgeschaft, met het verdrag van Lissabon. Belangrijkste doel van deze coup was de liberalisering van Europese economieën, zodat een liberale minderheid tegen zo laag mogelijke lonen zoveel mogelijk en zo goedkoop mogelijk kon produceren voor de wereldmarkt.
In de media gebeurde iets vergelijkbaars. Inmiddels zijn alle grote Nederlandse kranten in handen van één Belgische miljardair en bepalen mediatycoons als John de Mol het nihilistische niveau van de cultuur.
Sterk tegen de zwakken
Het is dan ook meer dan begrijpelijk dat de onvrede onder gewone Nederlanders breder is dan het coronabeleid. Die gewone Nederlander ziet ook wel dat The Voice van John de Mol invloed heeft op het niveau van de cultuur – en dus op de mogelijkheden voor verbetering van zijn leven.
Want er is geen reden om naïef te zijn. De liberale oligarchie heeft een visie – en haar geld stelt haar in staat die visie te realiseren. Het is een visie die zich kenmerkt door liberalisme, mondialisme en transhumanisme, kortom: door een politiek van sterk tegen de zwakken en zwak tegen de sterken.
Tocqueville zag het dan ook fout toen hij in zijn boek Over de democratie in Amerika schreef dat het gevaar van democratie de dictatuur van de meerderheid is. Het gevaar van de liberale democratie waarin we leven is de tirannie van de minderheid.
Het gevaar van de dictatuur van de meerderheid omschreef Tocqueville in Over de democratie in Amerika als volgt:
‘De overheid zal de samenleving in een net spannen van ingewikkelde, gedetailleerde en eenvormige verordeningen waardoor zelfs de meest originele en wilskrachtige geesten zullen worden gelijkgeschakeld. Men zal mensen tot niets dwingen, maar men zal zoveel belemmeringen aan de persoonlijke activiteiten opleggen, dat uiteindelijk elk initiatief uitdooft. Zonder op enigerlei wijze tiranniek te moeten optreden, worden mensen monddood en willoos gemaakt. De natie zal een kudde angstige en vlijtige schapen worden, met de overheid als zorgzame herder. Deze vorm van gereglementeerde en gemoedelijke slavernij komt tot stand in de schaduw van de volkssoevereiniteit.’
De ironie wil dat hij daarmee juist de dictatuur van de liberale minderheid beschrijft waarin we leven.
Liberale oligarchie
Politici als Rutte doen er begrijpelijkerwijs alles aan om de burger steeds minder invloed te geven op wie die burger politiek mogen vertegenwoordigen. Hij staat hiermee in een lange politieke traditie van afbraak van de democratie ten gunste van de liberale oligarchie. Een traditie die werd omarmd door links met de Derde Weg van Wim Kok.
De liberale ‘democratie’ van Wim Kok, Jesse Klaver en Bas Heijne, een democratie waarin niet de meerderheid maar minderheden van partij-elites bepalen wie ons regeren, zorgt voor een absoluut en despotisch regime; van liberale politici die nauw samenwerken met liberale media, de liberale oligarchie en zich links noemende liberale politici en huisfilosofen van de macht om het land, de burger en zijn cultuur kapot te maken.
Maar juist van zich links noemende politici en filosofen mag je verwachten dat ze het alternatief schetsen; niet dat ze iemand ter rechterzijde van het politieke spectrum het woord proberen te ontnemen of dat ze niet verder komen dan aan de hand van een Freudiaanse rancuneleer te suggereren dat er geen alternatieven zouden zijn voor een liberale democratie.
JOEPIE, FLAAKS GAAT NAAR SINT KILDA
- Krautsurfer
- Meganerd
- Berichten: 45037
- Lid geworden op: 04 jan 2009, 19:19
- Locatie: Berlijn
Re: De column van de dag!
Deze is wel tamelijk spot on. Breedveld stelt dezelfde vraag die ik me ook altijd stelde:
Er is iets dat me zeer intrigeert aan de hele genderkwestie en dat is de claim van trans vrouwen dat ze zich vrouw voelen. Niet dat ik wil bestrijden dat ze zich vrouw kunnen voelen, maar ik vraag me af hoe je dat eigenlijk weet. Ik vraag me af hoe trans vrouwen én cis-vrouwen die zich vrouw zeggen te voelen dat eigenlijk weten. Ikzelf ben een man, maar dat is iets dat me mijn hele leven is verteld. Ik heb geen idee hoe het is om me man te voelen. Wat word ik verondersteld te voelen? Ik weet hoe het voelt om een penis te hebben en een balzak (met ballen erin, natuurlijk), maar verder voel ik me in alles Peter Breedveld, niet een “man”.
Laatst gewijzigd door Krautsurfer op 12 feb 2022, 17:25, 1 keer totaal gewijzigd.
‘ik hoop dat je kanker krijgt’ - Oved
‘Goed bezig’ - Siegfried Stahl
‘een verongelijkte drammende janker’ -David
‘Lekker ding’ - RDW
Uw mening hier, voor slechts vijf euro per letter!
Grijp die kans!
‘Goed bezig’ - Siegfried Stahl
‘een verongelijkte drammende janker’ -David
‘Lekker ding’ - RDW
Uw mening hier, voor slechts vijf euro per letter!
Grijp die kans!
Re: De column van de dag!
Ik kan me niet herinneren dat ik dat ooit heb gehoord.Krautsurfer schreef: ↑12 feb 2022, 17:16 Ik heb wel mijn hele leven gehoord dat ik een man moet zijn.
- Krautsurfer
- Meganerd
- Berichten: 45037
- Lid geworden op: 04 jan 2009, 19:19
- Locatie: Berlijn
Re: De column van de dag!
Nee?(klaz*) schreef: ↑12 feb 2022, 17:23Ik kan me niet herinneren dat ik dat ooit heb gehoord.Krautsurfer schreef: ↑12 feb 2022, 17:16 Ik heb wel mijn hele leven gehoord dat ik een man moet zijn.
Nou, ik wel. Vaak zat:
‘Ben jij nou een vent?”
‘ik hoop dat je kanker krijgt’ - Oved
‘Goed bezig’ - Siegfried Stahl
‘een verongelijkte drammende janker’ -David
‘Lekker ding’ - RDW
Uw mening hier, voor slechts vijf euro per letter!
Grijp die kans!
‘Goed bezig’ - Siegfried Stahl
‘een verongelijkte drammende janker’ -David
‘Lekker ding’ - RDW
Uw mening hier, voor slechts vijf euro per letter!
Grijp die kans!
- Siegfried Stahl
- Meganerd
- Berichten: 42645
- Lid geworden op: 20 jan 2009, 17:36
- Contacteer:
Re: De column van de dag!
" what the fuck are you talking about! Have you no ears (laughs)".
Johnny Lydon 1983
Siegfried Stahl. Lidnr.66.
Johnny Lydon 1983
Siegfried Stahl. Lidnr.66.
Re: De column van de dag!
https://www.bitsoffreedom.nl/2022/03/08 ... jheid-wel/Propaganda maak je niet monddood met censuur, persvrijheid wel
Op last van de overheid blokkeren internetproviders en platformen de toegang naar Russische staatsmedia. De regeringsleiders van Europa zouden echter beter inzetten op het stimuleren van de onafhankelijke media in Rusland en Oekraïne.
Geen toegang Russische staatsmedia
Wat Rusland doet, kan niet. De invasie van Oekraïne is een enorme en tragische humanitaire crisis. Burgers in beide landen en daarbuiten hebben er het meest onder te leiden. Vrijwel elk land op de wereld reageert dan ook op de militaire agressie van Rusland met sancties en maatregelen. Een van die maatregelen werd een paar dagen geleden afgekondigd: een totale blokkade van de Russische staatsmedia. RT, voorheen Russia Today, wordt in heel Europa geblokkeerd. Dat geldt voor internetproviders, maar ook voor sociale media. Het Twitter account van RT staat op zwart. Wie Google'd naar RT komt niet meer op haar website (maar nog wel bij haar Wikipedia-entry inclusief link). En zelfs al zou het linkje er nog wel zijn, ook internettoegangsproviders zoals KPN en VodafoneZiggo blokkeren de website nu.
Het is een maatregel die volgens de regeringen van de Europese lidstaten hard nodig is. Rusland voert, zo stellen zij "een stelselmatige campagne van desinformatie, manipulatie van informatie en systematische verdraaiing van de feiten." Daarom maakt het nodig om "de weerbaarheid van de [lidstaten] en hun vermogen om hybride dreigingen, zoals desinformatie, het hoofd te bieden."
Europa doet wat Rusland doet
De wet die al die providers en platformen dwingt om de toegang tot Russische staatsmedia is als een decreet op tafel gelegd. Het past niet in een democratische rechtstaat dat een politieke instantie beslist welke informatie wij wel of niet tot ons kunnen nemen. Dat is een beleid dat we eigenlijk alleen maar kennen van dictatoriale regimes zoals, jawel, Rusland. Het is censuur en gaat in tegen één van onze belangrijkste mensenrechten: de vrijheid van meningsuiting. In een vrij land bepaalt de overheid niet welke websites jij wel of niet mag bekijken.
Los daarvan ontbreekt het ook aan de democratische controle. Omdat deze wet opgesteld is door de regeringen van de lidstaten en niet door de Europese Commissie, heeft het Europees parlement niets te zeggen. Ze hoeven formeel gezien alleen geïnformeerd te worden. Die democratische controle is ontzettend belangrijk. Het zorgt ervoor dat regeringen hun macht niet kunnen misbruiken. Dat de kwaliteit van wetgeving wordt verhoogd. En dat het draagvlak voor die wetgeving wordt vergroot. Niet hier dus. In tijden van crisis kan het natuurlijk best zijn dat er opeens vergaande maatregelen nodig zijn. Maar of zulke maatregelen noodzakelijk zijn en of het aan een overheid is om te bepalen welke media wel en niet toegankelijk zijn, moet democratisch besloten worden. Juist omdat het allemaal onder een hoge druk en in tijdens van stress gebeurt, is die democratische controle des te belangrijker.
Inzetten op onafhankelijke media
Wij vinden dat de Europese Unie juist moet inzetten op het stimuleren van onafhankelijke media. Dat doe je niet door de toegang tot de staatsmedia van Rusland te blokkeren, maar door de onafhankelijke media in Rusland en Oekraïne te helpen. Dat kan op veel verschillende manieren. Ze zou onafhankelijke journalisten kunnen helpen met de middelen die zij nodig hebben om nieuws te maken. Of om zichzelf en hun bronnen te beschermen. Maar ook in Europa is er genoeg te doen. De regeringen zouden alle nog bestaande onafhankelijke bronnen in Rusland en Oekraïne bij elkaar kunnen brengen. Op die manier kan iedereen die nieuws over en uit Rusland dat ook makkelijk vinden. En wat ook kan helpen: er voor zorgen dat het voor lezers helder is dat RT Poetins roeptoeter is - als ze dat niet al wisten. Dat zijn allemaal maatregelen zonder afbreuk aan de democratische rechtsstaat.
- United Hope
- Forumgod
- Berichten: 18555
- Lid geworden op: 12 okt 2013, 05:24
Re: De column van de dag!
zo is dat
verder kijk in al een tijdje geen nieuws want is allemaal propaganda en dus verspilling van tijd
verder kijk in al een tijdje geen nieuws want is allemaal propaganda en dus verspilling van tijd
JOEPIE, FLAAKS GAAT NAAR SINT KILDA
Re: De column van de dag!
Een oud collega van me, tevens columnist van NRC, is overleden. Ik was postdoc toen ze haar promotieonderzoek bij ons deed. Daarna ging ze naar Amerika. Ik ken haar verder niet zo goed hoor. Maar haar columns waren meestal prima, zo ook de laatste van 24 juni, waarin ze melding maakte van haar ziek zijn. Ik had niet door dat het zo serieus was. Ze is maar 54 geworden. Dit is die laatste column, met een mooie relativerende zin op het eind.
https://www.nrc.nl/nieuws/2022/06/24/in ... p-a4134559
In een ziekenhuisbed lig je niet als groep
Epidemioloog CJ is ineens zelf patiënt. Wat betekenen overlevingskansen dan nog? „Ik genees niet voor 60 procent, ik kom er bovenop of niet.”
Toen ik vorige maand mijn column schreef over de studie naar een nieuwe kankervaccin dat „de overlevingskansen van bijna alle vormen van kanker bij mensen vergroot”, wist ik niet dat ik ook schreef over mijn eigen overlevingskansen. Ik heb, en had ook toen al, acute leukemie. Deze tijding zette mijn leven in één klap op zijn kop.
Als epidemioloog weet ik vrij weinig van acute leukemie. Ik weet dat het een kanker is van het bloed waardoor de productie van de bloedcellen verstoord raakt. Ik weet dat het behandeld kan worden, op verschillende manieren en met verschillende succespercentages. En ik weet dat het slagen van de behandeling niet of nauwelijks voorspeld kan worden. Maar ik weet heel veel niet. En dat hou ik graag zo.
Wat ik vooral niet wil weten zijn de epidemiologische getallen, de kansen en de risico’s. Ik wil weten dat de prognose afhangt van wat er precies misgaat in de deling van de stamcellen, dat er verschillende risicoprofielen zijn, maar ik hoef de getallen niet te weten. Ik wil niet weten welk percentage patiënten in welke risicogroep zit, of wat de kans op overleving is bij verschillende behandelingen. Niet omdat ik mijn kop het liefst zo diep mogelijk in het zand steek – integendeel, ik ben mij heel bewust van de ernst van de ziekte – maar omdat ik met die getallen niets kan zonder de achterliggende studies te hebben gezien.
Stel dat de hematoloog mij zou vertellen dat mijn kans op genezing 60 procent is – ik verzin dit getal, u hoeft dit niet te corrigeren – dan wil ik weten waar dat percentage vandaan komt. Was het een grote of kleine studie? Wie waren de deelnemers? Hoe was in de studie ‘genezing’ gedefinieerd: was het de afwezigheid van kwaadaardige cellen, of een jaar kankervrij of langer? Ik zou willen weten of de 60 procent gevonden was in één studie of dat meerdere vergelijkbare studies ongeveer hetzelfde percentage vonden. Al deze details zijn relevant om te begrijpen wat de 60 procent echt betekent en of de kans echt ongeveer 60 procent is en geen 80 procent of 40 procent.
Hoger of lager
Zo’n kans is bovendien een gemiddelde. Als een groep 60 procent kans heeft om te genezen, betekent het niet dat iedereen in die groep een kans van 60 procent heeft. Voor sommigen is die kans hoger, voor anderen lager. De vraag is of we – artsen, de wetenschap – weten wat maakt dat iemands kansen hoger zijn? Hebben jongere patiënten een hogere kans op genezing? Speelt erfelijkheid een rol? Roken? Iemands basisconditie? En hoe groot is die rol? Als alle bekende factoren in je voordeel zijn, stijgt je overlevingskans dan van gemiddeld 60 procent naar 95 procent of slechts naar 65 procent?
Ik heb bij epidemiologische getallen gewoon te veel vragen om ze voor kennisgeving aan te nemen. Maar belangrijker: in de epidemiologie kijken we naar populaties (of groepen) patiënten. Ik lig hier in het ziekenhuis niet als een groep patiënten met acute leukemie. Ik lig hier als één patiënt. Ik genees niet voor 60 procent, ik kom er bovenop of niet. Het is 100 procent of 0 procent. Wat ik wil weten is: hoor ik bij die 60 procent die een 100 procent kans heeft of de 40 procent die een 0 procent kans heeft? Maar die vraag kan de wetenschap nog niet beantwoorden.
Begrijp me niet verkeerd: de overlevingskansen zijn belangrijk. Ze liggen aan de basis van behandelprotocollen en daarmee aan de behandelvoorstellen die mijn artsen doen. Ik wil die voorstellen weten, de afwegingen begrijpen, horen wat ik kan doen om mijn kansen op genezing te vergroten, maar ik hoef de getallen niet te weten. Ik kan geen getal bedenken dat mij gerust zou kunnen stellen.
Voelen en doen
Ziek zijn is meer dan informatie inwinnen en besluiten nemen, het is vooral ook voelen en doen. Het doormaken van alle behandelingen, prikken, puncties, de lichamelijke ongemakken, de diarree, misselijkheid en het verlies van mijn haar. En het verwerken daarvan. En daarvoor heb ik dan ook nog eens veel minder energie. Ik moet dus keuzes maken.
„Een van onze grootste vrijheden is hoe we op de dingen reageren”, schrijft Charlie Mackesy in De Jongen, de mol, de vos en het paard. En zo is het. Tijd steken in de cijfers en me daar zorgen over maken, dat gaat niet bijdragen aan mijn herstel. Ook het druk maken over de dagelijkse kommer en kwel kost mij onnodig energie en draagt ook niet bij.
Wat mij helpt hier goed doorheen te komen is die dingen loslaten en te focussen op datgene wat wel helpt. Rust in mijn hoofd, ontspannen blijven en me laven aan de ongelooflijke berg steun die ik krijg van mijn lief, mijn familie en vrienden en van allerlei mensen uit onverwachte hoek.
Aan de cijfers die ik als epidemioloog bereken, heb ik als patiënt nu even niks.
CJ is hoogleraar translationele epidemiologie aan Emory University in Atlanta.
https://www.nrc.nl/nieuws/2022/06/24/in ... p-a4134559
In een ziekenhuisbed lig je niet als groep
Epidemioloog CJ is ineens zelf patiënt. Wat betekenen overlevingskansen dan nog? „Ik genees niet voor 60 procent, ik kom er bovenop of niet.”
Toen ik vorige maand mijn column schreef over de studie naar een nieuwe kankervaccin dat „de overlevingskansen van bijna alle vormen van kanker bij mensen vergroot”, wist ik niet dat ik ook schreef over mijn eigen overlevingskansen. Ik heb, en had ook toen al, acute leukemie. Deze tijding zette mijn leven in één klap op zijn kop.
Als epidemioloog weet ik vrij weinig van acute leukemie. Ik weet dat het een kanker is van het bloed waardoor de productie van de bloedcellen verstoord raakt. Ik weet dat het behandeld kan worden, op verschillende manieren en met verschillende succespercentages. En ik weet dat het slagen van de behandeling niet of nauwelijks voorspeld kan worden. Maar ik weet heel veel niet. En dat hou ik graag zo.
Wat ik vooral niet wil weten zijn de epidemiologische getallen, de kansen en de risico’s. Ik wil weten dat de prognose afhangt van wat er precies misgaat in de deling van de stamcellen, dat er verschillende risicoprofielen zijn, maar ik hoef de getallen niet te weten. Ik wil niet weten welk percentage patiënten in welke risicogroep zit, of wat de kans op overleving is bij verschillende behandelingen. Niet omdat ik mijn kop het liefst zo diep mogelijk in het zand steek – integendeel, ik ben mij heel bewust van de ernst van de ziekte – maar omdat ik met die getallen niets kan zonder de achterliggende studies te hebben gezien.
Stel dat de hematoloog mij zou vertellen dat mijn kans op genezing 60 procent is – ik verzin dit getal, u hoeft dit niet te corrigeren – dan wil ik weten waar dat percentage vandaan komt. Was het een grote of kleine studie? Wie waren de deelnemers? Hoe was in de studie ‘genezing’ gedefinieerd: was het de afwezigheid van kwaadaardige cellen, of een jaar kankervrij of langer? Ik zou willen weten of de 60 procent gevonden was in één studie of dat meerdere vergelijkbare studies ongeveer hetzelfde percentage vonden. Al deze details zijn relevant om te begrijpen wat de 60 procent echt betekent en of de kans echt ongeveer 60 procent is en geen 80 procent of 40 procent.
Hoger of lager
Zo’n kans is bovendien een gemiddelde. Als een groep 60 procent kans heeft om te genezen, betekent het niet dat iedereen in die groep een kans van 60 procent heeft. Voor sommigen is die kans hoger, voor anderen lager. De vraag is of we – artsen, de wetenschap – weten wat maakt dat iemands kansen hoger zijn? Hebben jongere patiënten een hogere kans op genezing? Speelt erfelijkheid een rol? Roken? Iemands basisconditie? En hoe groot is die rol? Als alle bekende factoren in je voordeel zijn, stijgt je overlevingskans dan van gemiddeld 60 procent naar 95 procent of slechts naar 65 procent?
Ik heb bij epidemiologische getallen gewoon te veel vragen om ze voor kennisgeving aan te nemen. Maar belangrijker: in de epidemiologie kijken we naar populaties (of groepen) patiënten. Ik lig hier in het ziekenhuis niet als een groep patiënten met acute leukemie. Ik lig hier als één patiënt. Ik genees niet voor 60 procent, ik kom er bovenop of niet. Het is 100 procent of 0 procent. Wat ik wil weten is: hoor ik bij die 60 procent die een 100 procent kans heeft of de 40 procent die een 0 procent kans heeft? Maar die vraag kan de wetenschap nog niet beantwoorden.
Begrijp me niet verkeerd: de overlevingskansen zijn belangrijk. Ze liggen aan de basis van behandelprotocollen en daarmee aan de behandelvoorstellen die mijn artsen doen. Ik wil die voorstellen weten, de afwegingen begrijpen, horen wat ik kan doen om mijn kansen op genezing te vergroten, maar ik hoef de getallen niet te weten. Ik kan geen getal bedenken dat mij gerust zou kunnen stellen.
Voelen en doen
Ziek zijn is meer dan informatie inwinnen en besluiten nemen, het is vooral ook voelen en doen. Het doormaken van alle behandelingen, prikken, puncties, de lichamelijke ongemakken, de diarree, misselijkheid en het verlies van mijn haar. En het verwerken daarvan. En daarvoor heb ik dan ook nog eens veel minder energie. Ik moet dus keuzes maken.
„Een van onze grootste vrijheden is hoe we op de dingen reageren”, schrijft Charlie Mackesy in De Jongen, de mol, de vos en het paard. En zo is het. Tijd steken in de cijfers en me daar zorgen over maken, dat gaat niet bijdragen aan mijn herstel. Ook het druk maken over de dagelijkse kommer en kwel kost mij onnodig energie en draagt ook niet bij.
Wat mij helpt hier goed doorheen te komen is die dingen loslaten en te focussen op datgene wat wel helpt. Rust in mijn hoofd, ontspannen blijven en me laven aan de ongelooflijke berg steun die ik krijg van mijn lief, mijn familie en vrienden en van allerlei mensen uit onverwachte hoek.
Aan de cijfers die ik als epidemioloog bereken, heb ik als patiënt nu even niks.
CJ is hoogleraar translationele epidemiologie aan Emory University in Atlanta.
Voorheen Vlaecks. Nu nóg groener en nóg linkser, maar altijd genuanceerd.
- Krautsurfer
- Meganerd
- Berichten: 45037
- Lid geworden op: 04 jan 2009, 19:19
- Locatie: Berlijn
Re: De column van de dag!

Da's wel erg jong..
Goede column. Zet de cijfers mooi in perspectief. Triest te weten dat ze bij de 40% bleek te horen die 0% kans had op genezing.
‘ik hoop dat je kanker krijgt’ - Oved
‘Goed bezig’ - Siegfried Stahl
‘een verongelijkte drammende janker’ -David
‘Lekker ding’ - RDW
Uw mening hier, voor slechts vijf euro per letter!
Grijp die kans!
‘Goed bezig’ - Siegfried Stahl
‘een verongelijkte drammende janker’ -David
‘Lekker ding’ - RDW
Uw mening hier, voor slechts vijf euro per letter!
Grijp die kans!
Re: De column van de dag!
Bregmans boekje dat de meeste mensen deugen was een broddelwerk, maar hier schrijft hij toch wel een zeer goede column, waar vooral al die vleesetende forumnerds hier (die alle kritiek daarop afdoen als negatieve dissen) veel van kunnen leren (ware het niet dat die het vast een tl; dr vinden):
Wanneer sta je aan de goede kant van de geschiedenis?
Het is verleidelijk om te geloven dat wij, moderne mensen, wel goed zitten. We offeren geen peuters meer en verkopen geen slaafgemaakten. We verbranden geen heksen en hebben al tijden geen misdadiger gevierendeeld. Vrouwen hebben stemrecht, het homohuwelijk is gelegaliseerd en in sommige steden rijdt zelfs een dierenambulance rond. Wie is er beschaafder dan wij?
Het opmerkelijke is dat iedere beschaving, in de hele wereldgeschiedenis, zo over zichzelf dacht. Neem de oude Romeinen. Zij vonden zichzelf buitengewoon fatsoenlijk omdat ze – in tegenstelling tot ‘barbaarse’ stammen – geen kinderen offerden aan de goden. Maar het doden van ongewenste baby’s? Dat vonden ze prima. Het voeren van naakte vrouwen aan hongerige leeuwen in het Colosseum achtten ze ook geen probleem, want dat was leuk entertainment in het pauzeprogramma.
Het verleden wemelt van gewoontes waar we nu van walgen. Ooit was het martelen en wurgen van ‘sodomieten’ (homoseksuelen) de normaalste zaak van de wereld. Nog maar kort geleden werd gezellig gepicknickt tijdens het lynchen van een zwarte ‘misdadiger’. ‘Hele families kwamen samen, moeders en vaders, die zelfs hun jongste kinderen meebrachten’, schreef een Amerikaanse krant in 1930 over een lynchpartij in Noord-Carolina.
Als zo veel mensen zo blind waren voor zulke misdaden, dan roept dat de vraag op: hoe zullen historici ooit op ons terugkijken? Zou het kunnen dat ook wij blind zijn voor het kwaad dat we nu aanrichten? Het zou wel erg toevallig zijn als we de eerste beschaving vormen, ooit, die het allemaal voor elkaar heeft.
Is de kans niet veel groter dat we nog steeds aan de verkeerde kant van de geschiedenis staan?
Zes alarmsignalen
De grote uitdaging is, natuurlijk, om erachter te komen wat we nu nog fout doen. Dat lijkt misschien onbegonnen werk. Niemand heeft een tijdmachine en we kunnen onmogelijk in het hoofd kijken van onze achterkleinkinderen.
Toch denk ik dat er minstens zes alarmsignalen zijn waar we op kunnen letten.
In de eerste plaats: als iets verkeerd blijkt, hebben we de argumenten doorgaans al veel eerder gehoord. Het is niet dat een stelletje activisten aan het einde van de achttiende eeuw ineens, voor het eerst in de geschiedenis, bedacht dat er misschien iets mis kon zijn met de slavernij. Die geluiden klonken al eeuwen, maar waren nooit uitgegroeid tot een beweging.
Lees: ‘Het ongelofelijke verhaal van Benjamin Lay: antiracist, veganist en zijn tijd eeuwen vooruit’
De tweede alarmbel gaat af als mensen hun gewoontes niet echt verdedigen, maar dingen zeggen als: ‘Het is altijd zo gegaan’, ‘dat is nu eenmaal de menselijke natuur’, of ‘we kunnen niet anders’. De psycholoog Melanie Joy spreekt ook wel van de drie ‘N’s’: misdaden worden vergoelijkt door ze normaal, natuurlijk en noodzakelijk te noemen. Slavenhouders als William Snelgrave deden precies hetzelfde. De slavernij bestond sinds mensenheugenis, zeiden ze, sommige mensen waren ‘van nature’ slaaf, en als je de slavernij verbood dan zou de economie instorten.
De derde alarmbel rinkelt als mensen wegduiken voor onprettige feiten. Wie een bloemetje koopt denkt liever niet aan een uitgebuite arbeidsmigrant.
Lees: ‘Zijn rozen nog mooi als je weet hoe ze worden gemaakt?’Wie een goedkoop T-shirt aanschaft denkt liever niet aan een sweatshop in Bangladesh, en wie naar Ibiza vliegt denkt liever niet aan de stijgende zeespiegel, brandende oerbossen en miljoenen klimaatvluchtelingen.
Lees: ‘Dit was een van de koelste zomers van de rest van je leven’
Steeds blijkt dat er twee vormen van niet-weten zijn. Je kunt oprecht geen idee hebben van wat er speelt, maar je kunt ook ‘strategisch onwetend’ zijn. In dat laatste geval weet je genoeg om te weten dat je niet meer wilt weten. En ja, dan is het nogal irritant als iemand je herinnert aan de ongemakkelijke waarheid.
‘De maatschappij eert haar levende conformisten en haar dode onruststokers’
Zie hier, het vierde alarmsignaal: de boze reacties die morele pioniers oproepen. Keer op keer worden zij verfoeid, veracht en vervolgd. Neem iemand als Mary Wollstonecraft, de moeder van het feminisme. In 1792 publiceerde zij een revolutionair pleidooi voor de gelijkheid van man en vrouw: A Vindication of the Rights of Woman. Een prominent filosoof van de universiteit van Cambridge pende direct een reactie onder de titel A Vindication of the Rights of Brutes, waarin hij zich sarcastisch afvroeg of honden, katten en paarden dan ook gelijke rechten verdienden.
Wollstonecraft werd besmeurd in gedichten en schotschriften, en afgeserveerd als ‘maniak’ en ‘hyena in petticoats’. Het zou een eeuw duren voordat haar naam was gezuiverd, en twee eeuwen voordat er een standbeeld voor haar werd opgericht. Of zoals een Amerikaanse journalist eens opmerkte: ‘De maatschappij eert haar levende conformisten en haar dode onruststokers.’
Een vijfde alarmbel gaat af als we moeite hebben om een gewoonte uit te leggen aan onze kinderen. Juist omdat ze nog niet ‘volwassen’ zijn hebben kinderen een uniek talent om onze hypocrisie bloot te leggen. We leren ons kroost bijvoorbeeld dat je eerlijk moet delen, maar mogen vervolgens ook vertellen waarom wij in overvloed leven terwijl kinderen in arme landen honger lijden. Naarmate we ouder worden, leren we leven met zulke contradicties, maar voor veel kinderen zijn ze nog verwarrend.
Een eeuw geleden moesten ouders in het Zuiden van de Verenigde Staten uitleggen waarom er zoiets bestond als de rassenscheiding, en waarom witte kinderen dus niet met zwarte kinderen mochten spelen. In de memoires van de Amerikaanse vakbondsleider Harry Mitchell lezen we over zijn kindertijd in Tennessee, en die keer dat hij zijn moeder vroeg of zijn vriendje Johnny mocht logeren. ‘We konden allebei niet begrijpen waarom we niet bij elkaar konden slapen’, schreef hij. Harry’s moeder probeerde haar zoon wijs te maken dat er niet genoeg plek was in huis, waarop Harry riep: ‘Ik heb zat ruimte in mijn bed.’
Tot slot loont het om jezelf de vraag te stellen: wat zullen de historici van de toekomst als onze grootste misdaad zien? Natuurlijk kan niemand de toekomst voorspellen, maar als je de geschiedenis van de afgelopen eeuwen bestudeert, zie je wel een opvallend patroon van morele vooruitgang.
Wie begint met het vergroten van de morele kring, krijgt al snel de vraag waarom je niet verder zou gaan
Ten tijde van de Amerikaanse en Franse Revoluties, tweeënhalve eeuw terug, werd er gevochten voor de rechten van (mannelijke) burgers, en stonden de eerste ‘abolitionisten’ op, die streden tegen de slavernij. Vervolgens kwam de vrouwenbeweging en begon de campagne tegen kinderarbeid, terwijl ook de vakbonden groeiden. Toen het algemeen stemrecht was verwezenlijkt, volgde de tweede feministische golf, die weer uitmondde in de emancipatiestrijd van homo’s en lesbiennes. Steeds leek het één logisch voort te vloeien uit het ander.
In 1981 schreef de filosoof Peter Singer een boek met de titel The Expanding Circle. Hij zag dat onze morele kring steeds groter is geworden. In de loop van de geschiedenis zijn we de Gulden Regel (‘behandel anderen zoals je zelf ook behandeld wil worden’) op steeds meer mensen toe gaan passen. En wie begint met het vergroten van de morele kring, krijgt al snel de vraag waarom je niet verder zou gaan. Kan het toevallig zijn dat veel van de eerste feministen ook abolitionisten waren? En dat veel van de eerste homoactivisten ook actief waren in de vrouwenbeweging?
Trek een lijn door de vooruitgang van de afgelopen eeuwen, en misschien kun je wel voorspellen wat de volgende stap moet zijn. Als je het antwoord al weet, dan is dat het zesde alarmsignaal.
Zes tekenen dat een gewoonte misdadig kan zijn
Alarmsignaal 1: We hebben allang gehoord wat er mis mee is.
Alarmsignaal 2: We zeggen dat het ‘nu eenmaal zo gaat’.
Alarmsignaal 3: We duiken weg voor de ongemakkelijke feiten.
Alarmsignaal 4: We maken de tegenstanders belachelijk.
Alarmsignaal 5: We vinden het lastig om de gewoonte uit te leggen aan onze kinderen.
Alarmsignaal 6: We vermoeden dat toekomstige generaties het barbaars zullen vinden.
Welke morele catastrofes zijn er nu aan de gang?
Laten we dan nu, met deze zes alarmsignalen in het achterhoofd, onze beschaving onder de loep nemen. Welke gewoontes van nu zouden wel eens misdadig kunnen zijn?
Het is niet moeilijk om op voorbeelden te komen:
Is het geoorloofd om miljarden uit te geven aan kleding, cosmetica en vakanties, terwijl 47 miljoen kinderen lijden aan acute ondervoeding?
Zou het kunnen dat we ooit heel anders kijken naar het straffen van criminelen, en ‘vergelding’ als een barbaars motief zullen beschouwen?
Luister: ‘Zijn alle criminelen pechvogels? Deze filosoof stelt fundamentele vragen bij ons geloof in de vrije wil’
Is het oké om je kids voor te lezen uit vrolijke boekjes over de dieren van de kinderboerderij, terwijl de gemiddelde Nederlander jaarlijks 40 kilo aan dieren uit de bio-industrie verorbert?
De manier waarop we omgaan met dieren is misschien wel het beste voorbeeld van een gewoonte waarbij alle alarmbellen afgaan. Laten we de checklist maar eens aflopen.
Het eerste alarmsignaal is dat de argumenten tegen het uitbuiten van dieren al eeuwen klinken. Compassie voor dieren speelt een centrale rol in het boeddhisme en het hindoeïsme, en ook in de westerse geschiedenis vinden we heel wat vegetariërs: van Pythagoras tot Tolstoj, van Mary Shelley tot Leonardo da Vinci. Verzet tegen de bio-industrie is er ook al jaren. De moderne dierenrechtenbeweging kwam op in de jaren zestig, kort nadat de eerste legbatterijen en megastallen waren gebouwd.
Sindsdien is de schaal waarop dieren worden uitgebuit alleen maar gegroeid. Inmiddels worden er ieder jaar 80 miljard dieren geslacht (ter vergelijking: het aantal mensen dat in de afgelopen 200.000 jaar heeft geleefd wordt in totaal geschat op 117 miljard). Ja, er zijn nog altijd boeren die hun dieren houden zoals vroeger, met varkens in de modder en kalfjes in de wei. Maar zij vormen de uitzondering.
De moderne boerderij is een dierenfabriek,
Kijk en lees: ‘Nederland telt 11,4 miljoen varkens. Maar waar zijn ze?’die enorme hoeveelheden goedkoop vlees moet produceren. Miljarden koeien, varkens, schapen en kippen worden doorgefokt om zo snel mogelijk te groeien, opgesloten in kleine hokken en volgepompt met antibiotica om net lang genoeg te overleven. Deze industriële veeteelt wordt steevast verdedigd met – het tweede alarmsignaal – de drie N’s. Het zou normaal zijn omdat iedereen eraan meedoet, natuurlijk omdat mensen nu eenmaal vleeseters zijn, en noodzakelijk omdat we zonder vlees niet aan onze eiwitten zouden komen.
Lees: ‘De grote gids voor de beginnende veganist’
Het derde alarmsignaal klinkt al even luid en duidelijk, want sommige dingen over de moderne veehouderij willen we liever niet weten. Sterker nog, de meeste consumenten zijn niet op de hoogte van de meest basale feiten over hoe hun eieren, kaas en speklapjes worden gemaakt.
In een recente studie lieten onderzoekers een foto zien van een doorsnee kippenstal, waarna ze respondenten vroegen: ‘Zou u hier een kip van willen kopen?’ Driekwart zei nee. Een Brits onderzoek wees uit dat de overgrote meerderheid niet weet dat alle mannelijke kuikentjes (die geen eieren leggen) meteen worden vergast of versnipperd. Uit een Nederlandse studie bleek dat slechts 18 procent van de ondervraagden weet dat kalfjes kort na de geboorte worden weggehaald bij hun moeder. Bijna de helft weet niet eens dat een koe alleen melk geeft als ze is bevallen van een kalf – en dat koeien dus steeds opnieuw zwanger moeten worden gemaakt om melk te blijven geven.
Dat we onze kop in het zand steken voor de simpelste feiten, verklaart misschien ook de vreemde resultaten uit andere peilingen. Zo bleek in een onderzoek uit 2017 dat bijna de helft van de Amerikanen een verbod wil op slachthuizen voor dieren. Andere wetenschappers konden dat resultaat niet geloven en voerden de peiling nog eens uit, met de vervolgvraag: ‘Wist u dat in slachthuizen vee wordt gedood en verwerkt tot vlees, zodat u zonder slachthuizen geen vlees zou kunnen eten?’ Driekwart hield voet bij stuk.
In Nederland zien we hetzelfde patroon: uit onderzoek van Kieskompas bleek dat maar liefst 60 procent een verbod wil op de bio-industrie, maar toch eet 93 procent van de Nederlanders nog vlees. ‘Ik koop alleen goed vlees’, zeggen we dan, maar de meeste mensen lijken niet te weten – of niet te willen weten – dat vrijwel al hun vlees uit de bio-industrie komt.
Vijanden van al het goede?
Wellicht dat er daarom ook zo agressief wordt gereageerd op dierenactivisten – het vierde alarmsignaal. De geliefde televisiekok Anthony Bourdain schreef eens dat ‘vegetariërs de vijand zijn van al het goede en fatsoenlijke in de menselijke geest’ en noemde veganisten een ‘Hezbollah-achtige splintergroepering’. Een Canadese studie uit 2015 wees uit dat alleen drugsverslaafden meer afkeer oproepen dan veganisten.
De grap is dat veel kinderen (alarmsignaal vijf) geloven dat ze al veganist zijn. In een recente studie bleek dat vijf- tot zevenjarigen nogal eens denken dat hotdogs en bacon van planten worden gemaakt. De meeste jonge kinderen vinden het vanzelfsprekend dat je geen varkens en kippen mag eten, en honden en poezen trouwens ook niet. Kinderen kennen dieren dan ook een veel hogere morele status toe dan volwassenen doen.
Waarom vinden ouders het zo lastig om eerlijk te vertellen waar het vlees vandaan komt?
Je kunt zeggen: ach ja, dat grut heeft nog veel te leren. Maar waarom vinden ouders het dan zo lastig om eerlijk te vertellen waar het vlees vandaan komt? Waarom lezen ze voor uit kinderboekjes over vrolijke boerderijdieren,
Lees: ‘Kun je van dieren houden én ze eten? Niet meer, aldus de film Knor’terwijl die dieren in het echt een ellendig leven hebben in de vee-industrie? Ouders geven vage antwoorden als kinderen vragen hoe vlees wordt gemaakt, zo blijkt uit onderzoek. En als eindelijk doordringt dat het plakje ham op hun bord is afgesneden van een dood varken – precies zo’n dier als die vrolijke Peppa Pig op televisie – dan zijn kinderen vaak geschokt.
Dat zie je bijvoorbeeld in deze video.
Tot slot loont het om uit te zoomen. Dan blijkt dat de kinderlijke wijsheid van vandaag weleens de volwassen waarheid van morgen kan worden. Na de bewegingen voor de rechten van burgers, vrouwen, kinderen en homo’s lijkt het opkomen voor de rechten van dieren immers de logische vervolgstap.
Veel van de eerste strijders tegen de slavernij waren al vegetariër. Toen de ‘vader van het abolitionisme’ Anthony Benezet (1713-1784) eens werd gevraagd of hij een stukje kip wilde, zei hij: ‘Wat, wil je dat ik mijn buren opeet?’
Lees: ‘Hoe een introverte basisschoolleraar de grondlegger werd van de strijd tegen de slavernij’De beroemde abolitionist William Wilberforce (1759-1833) was de oprichter van de eerste dierenrechtenorganisatie ter wereld en de abolitionist (en vroege feminist) Elizabeth Heyrick (1769-1831) redde ooit een stier van een stierengevecht door het beest te verstoppen en te wachten tot de woeste menigte voorbij was getrokken.
In diezelfde tijd sprak de Britse filosoof Jeremy Bentham (1748-1832) zich als een van de eersten uit voor de gelijkheid van man en vrouw. Hij schreef ook dat homoseksualiteit uit het strafrecht moest worden gehaald, al durfde hij die passages nog niet te publiceren. En in een voetnoot uit 1780 – misschien wel de belangrijkste voetnoot uit de geschiedenis – schreef Bentham dat ‘de dag kan komen’ waarop we ook ‘de rest van de dierenwereld’ zullen opnemen in onze morele kring.
‘Wat zou anders de onoverkomelijke lijn moeten markeren?’ schreef hij. ‘Het verstand of misschien het spraakvermogen? Maar een volwassen paard of hond is toch een rationeler en spraakzamer dier dan een zuigeling van een dag, een week, of zelfs een maand oud. Maar stel dat dit niet zo was, wat zou het uitmaken? De vraag is niet: Kunnen ze redeneren? noch: Kunnen ze praten? maar: Kunnen ze lijden?’
Morele pioniers zijn geen heiligen
Wie tegenwoordig het verhaal leest van kapitein Snelgrave, zou weleens moedeloos kunnen worden. Hoe kon hij zich op de Gulden Regel beroepen, die hij nota bene ‘de grote wet van de menselijke natuur’ noemde, terwijl hij zelf werkte als slavenhandelaar? Als iemand zó blind kon zijn voor zijn eigen verdorvenheid, is de kans dan niet groot dat wij ook nog fout zitten?
Bedenk: hoe dapper je bent is altijd relatief. Tegenwoordig is het niet zo moeilijk om tegen de slavernij te ageren, maar in de achttiende eeuw was het levensgevaarlijk. En naar de maatstaven van vandaag hadden zelfs de grootste pioniers hun blinde vlekken.
Zo vocht de vooraanstaande abolitionist John Woolman keihard tegen de slavernij, maar geloofde hij aanvankelijk niet in de gelijkheid van wit en zwart. Zo streed het feministische boegbeeld Susan B. Anthony haar leven lang voor het vrouwenkiesrecht, maar vond ze het stemrecht voor zwarte vrouwen minder belangrijk. Zo was Martin Luther King een van de grootste vrijheidsstrijders ooit, maar adviseerde hij een jongeman met homoseksuele gevoelens om een goede therapeut te zoeken om van dit ‘probleem’ af te komen.
Lees hier het omstreden advies van Martin Luther King.
Morele pioniers zijn geen heiligen. Ze lopen alleen maar voorop.
Ieder jaar vraagt de Amerikaanse filosoof Robert P. George zijn studenten aan de universiteit van Princeton wat ze van de slavernij hadden gevonden als ze twee eeuw geleden wit waren geweest in het zuiden van de VS. ‘En raad eens’, schrijft hij.
Zie het Twitterdraadje van professor George.‘Ze zouden allemaal abolitionist zijn geweest! Ze zouden zich allemaal dapper tegen de slavernij hebben uitgesproken, en er onvermoeibaar tegen hebben gestreden.’
Natuurlijk is dit onzin. In werkelijkheid was een minuscuul percentage van de witte bevolking abolitionist, en deze voorlopers betaalden een hoge prijs voor hun idealen. George antwoordt zijn studenten dat hij ze best wil geloven, mits ze kunnen aantonen dat ze nu ook opkomen voor de rechten van impopulaire slachtoffers, al kost het ze hun reputatie, hun carrière, en soms zelfs hun vrienden.
Dus misschien is dat de vraag die we onszelf moeten blijven stellen: welke offers willen we brengen? En als onze idealen geen offers vergen, wat stellen ze dan eigenlijk voor? ‘Hoeveel je werkelijk in iets "gelooft"’, schrijft de Libanees-Amerikaanse wiskundige Nassim Nicholas Taleb, ‘kan alleen blijken uit wat je ervoor wil riskeren.’
https://decorrespondent.nl/13923/zes-te ... elachelijk.
Wanneer sta je aan de goede kant van de geschiedenis?
Het is verleidelijk om te geloven dat wij, moderne mensen, wel goed zitten. We offeren geen peuters meer en verkopen geen slaafgemaakten. We verbranden geen heksen en hebben al tijden geen misdadiger gevierendeeld. Vrouwen hebben stemrecht, het homohuwelijk is gelegaliseerd en in sommige steden rijdt zelfs een dierenambulance rond. Wie is er beschaafder dan wij?
Het opmerkelijke is dat iedere beschaving, in de hele wereldgeschiedenis, zo over zichzelf dacht. Neem de oude Romeinen. Zij vonden zichzelf buitengewoon fatsoenlijk omdat ze – in tegenstelling tot ‘barbaarse’ stammen – geen kinderen offerden aan de goden. Maar het doden van ongewenste baby’s? Dat vonden ze prima. Het voeren van naakte vrouwen aan hongerige leeuwen in het Colosseum achtten ze ook geen probleem, want dat was leuk entertainment in het pauzeprogramma.
Het verleden wemelt van gewoontes waar we nu van walgen. Ooit was het martelen en wurgen van ‘sodomieten’ (homoseksuelen) de normaalste zaak van de wereld. Nog maar kort geleden werd gezellig gepicknickt tijdens het lynchen van een zwarte ‘misdadiger’. ‘Hele families kwamen samen, moeders en vaders, die zelfs hun jongste kinderen meebrachten’, schreef een Amerikaanse krant in 1930 over een lynchpartij in Noord-Carolina.
Als zo veel mensen zo blind waren voor zulke misdaden, dan roept dat de vraag op: hoe zullen historici ooit op ons terugkijken? Zou het kunnen dat ook wij blind zijn voor het kwaad dat we nu aanrichten? Het zou wel erg toevallig zijn als we de eerste beschaving vormen, ooit, die het allemaal voor elkaar heeft.
Is de kans niet veel groter dat we nog steeds aan de verkeerde kant van de geschiedenis staan?
Zes alarmsignalen
De grote uitdaging is, natuurlijk, om erachter te komen wat we nu nog fout doen. Dat lijkt misschien onbegonnen werk. Niemand heeft een tijdmachine en we kunnen onmogelijk in het hoofd kijken van onze achterkleinkinderen.
Toch denk ik dat er minstens zes alarmsignalen zijn waar we op kunnen letten.
In de eerste plaats: als iets verkeerd blijkt, hebben we de argumenten doorgaans al veel eerder gehoord. Het is niet dat een stelletje activisten aan het einde van de achttiende eeuw ineens, voor het eerst in de geschiedenis, bedacht dat er misschien iets mis kon zijn met de slavernij. Die geluiden klonken al eeuwen, maar waren nooit uitgegroeid tot een beweging.
Lees: ‘Het ongelofelijke verhaal van Benjamin Lay: antiracist, veganist en zijn tijd eeuwen vooruit’
De tweede alarmbel gaat af als mensen hun gewoontes niet echt verdedigen, maar dingen zeggen als: ‘Het is altijd zo gegaan’, ‘dat is nu eenmaal de menselijke natuur’, of ‘we kunnen niet anders’. De psycholoog Melanie Joy spreekt ook wel van de drie ‘N’s’: misdaden worden vergoelijkt door ze normaal, natuurlijk en noodzakelijk te noemen. Slavenhouders als William Snelgrave deden precies hetzelfde. De slavernij bestond sinds mensenheugenis, zeiden ze, sommige mensen waren ‘van nature’ slaaf, en als je de slavernij verbood dan zou de economie instorten.
De derde alarmbel rinkelt als mensen wegduiken voor onprettige feiten. Wie een bloemetje koopt denkt liever niet aan een uitgebuite arbeidsmigrant.
Lees: ‘Zijn rozen nog mooi als je weet hoe ze worden gemaakt?’Wie een goedkoop T-shirt aanschaft denkt liever niet aan een sweatshop in Bangladesh, en wie naar Ibiza vliegt denkt liever niet aan de stijgende zeespiegel, brandende oerbossen en miljoenen klimaatvluchtelingen.
Lees: ‘Dit was een van de koelste zomers van de rest van je leven’
Steeds blijkt dat er twee vormen van niet-weten zijn. Je kunt oprecht geen idee hebben van wat er speelt, maar je kunt ook ‘strategisch onwetend’ zijn. In dat laatste geval weet je genoeg om te weten dat je niet meer wilt weten. En ja, dan is het nogal irritant als iemand je herinnert aan de ongemakkelijke waarheid.
‘De maatschappij eert haar levende conformisten en haar dode onruststokers’
Zie hier, het vierde alarmsignaal: de boze reacties die morele pioniers oproepen. Keer op keer worden zij verfoeid, veracht en vervolgd. Neem iemand als Mary Wollstonecraft, de moeder van het feminisme. In 1792 publiceerde zij een revolutionair pleidooi voor de gelijkheid van man en vrouw: A Vindication of the Rights of Woman. Een prominent filosoof van de universiteit van Cambridge pende direct een reactie onder de titel A Vindication of the Rights of Brutes, waarin hij zich sarcastisch afvroeg of honden, katten en paarden dan ook gelijke rechten verdienden.
Wollstonecraft werd besmeurd in gedichten en schotschriften, en afgeserveerd als ‘maniak’ en ‘hyena in petticoats’. Het zou een eeuw duren voordat haar naam was gezuiverd, en twee eeuwen voordat er een standbeeld voor haar werd opgericht. Of zoals een Amerikaanse journalist eens opmerkte: ‘De maatschappij eert haar levende conformisten en haar dode onruststokers.’
Een vijfde alarmbel gaat af als we moeite hebben om een gewoonte uit te leggen aan onze kinderen. Juist omdat ze nog niet ‘volwassen’ zijn hebben kinderen een uniek talent om onze hypocrisie bloot te leggen. We leren ons kroost bijvoorbeeld dat je eerlijk moet delen, maar mogen vervolgens ook vertellen waarom wij in overvloed leven terwijl kinderen in arme landen honger lijden. Naarmate we ouder worden, leren we leven met zulke contradicties, maar voor veel kinderen zijn ze nog verwarrend.
Een eeuw geleden moesten ouders in het Zuiden van de Verenigde Staten uitleggen waarom er zoiets bestond als de rassenscheiding, en waarom witte kinderen dus niet met zwarte kinderen mochten spelen. In de memoires van de Amerikaanse vakbondsleider Harry Mitchell lezen we over zijn kindertijd in Tennessee, en die keer dat hij zijn moeder vroeg of zijn vriendje Johnny mocht logeren. ‘We konden allebei niet begrijpen waarom we niet bij elkaar konden slapen’, schreef hij. Harry’s moeder probeerde haar zoon wijs te maken dat er niet genoeg plek was in huis, waarop Harry riep: ‘Ik heb zat ruimte in mijn bed.’
Tot slot loont het om jezelf de vraag te stellen: wat zullen de historici van de toekomst als onze grootste misdaad zien? Natuurlijk kan niemand de toekomst voorspellen, maar als je de geschiedenis van de afgelopen eeuwen bestudeert, zie je wel een opvallend patroon van morele vooruitgang.
Wie begint met het vergroten van de morele kring, krijgt al snel de vraag waarom je niet verder zou gaan
Ten tijde van de Amerikaanse en Franse Revoluties, tweeënhalve eeuw terug, werd er gevochten voor de rechten van (mannelijke) burgers, en stonden de eerste ‘abolitionisten’ op, die streden tegen de slavernij. Vervolgens kwam de vrouwenbeweging en begon de campagne tegen kinderarbeid, terwijl ook de vakbonden groeiden. Toen het algemeen stemrecht was verwezenlijkt, volgde de tweede feministische golf, die weer uitmondde in de emancipatiestrijd van homo’s en lesbiennes. Steeds leek het één logisch voort te vloeien uit het ander.
In 1981 schreef de filosoof Peter Singer een boek met de titel The Expanding Circle. Hij zag dat onze morele kring steeds groter is geworden. In de loop van de geschiedenis zijn we de Gulden Regel (‘behandel anderen zoals je zelf ook behandeld wil worden’) op steeds meer mensen toe gaan passen. En wie begint met het vergroten van de morele kring, krijgt al snel de vraag waarom je niet verder zou gaan. Kan het toevallig zijn dat veel van de eerste feministen ook abolitionisten waren? En dat veel van de eerste homoactivisten ook actief waren in de vrouwenbeweging?
Trek een lijn door de vooruitgang van de afgelopen eeuwen, en misschien kun je wel voorspellen wat de volgende stap moet zijn. Als je het antwoord al weet, dan is dat het zesde alarmsignaal.
Zes tekenen dat een gewoonte misdadig kan zijn
Alarmsignaal 1: We hebben allang gehoord wat er mis mee is.
Alarmsignaal 2: We zeggen dat het ‘nu eenmaal zo gaat’.
Alarmsignaal 3: We duiken weg voor de ongemakkelijke feiten.
Alarmsignaal 4: We maken de tegenstanders belachelijk.
Alarmsignaal 5: We vinden het lastig om de gewoonte uit te leggen aan onze kinderen.
Alarmsignaal 6: We vermoeden dat toekomstige generaties het barbaars zullen vinden.
Welke morele catastrofes zijn er nu aan de gang?
Laten we dan nu, met deze zes alarmsignalen in het achterhoofd, onze beschaving onder de loep nemen. Welke gewoontes van nu zouden wel eens misdadig kunnen zijn?
Het is niet moeilijk om op voorbeelden te komen:
Is het geoorloofd om miljarden uit te geven aan kleding, cosmetica en vakanties, terwijl 47 miljoen kinderen lijden aan acute ondervoeding?
Zou het kunnen dat we ooit heel anders kijken naar het straffen van criminelen, en ‘vergelding’ als een barbaars motief zullen beschouwen?
Luister: ‘Zijn alle criminelen pechvogels? Deze filosoof stelt fundamentele vragen bij ons geloof in de vrije wil’
Is het oké om je kids voor te lezen uit vrolijke boekjes over de dieren van de kinderboerderij, terwijl de gemiddelde Nederlander jaarlijks 40 kilo aan dieren uit de bio-industrie verorbert?
De manier waarop we omgaan met dieren is misschien wel het beste voorbeeld van een gewoonte waarbij alle alarmbellen afgaan. Laten we de checklist maar eens aflopen.
Het eerste alarmsignaal is dat de argumenten tegen het uitbuiten van dieren al eeuwen klinken. Compassie voor dieren speelt een centrale rol in het boeddhisme en het hindoeïsme, en ook in de westerse geschiedenis vinden we heel wat vegetariërs: van Pythagoras tot Tolstoj, van Mary Shelley tot Leonardo da Vinci. Verzet tegen de bio-industrie is er ook al jaren. De moderne dierenrechtenbeweging kwam op in de jaren zestig, kort nadat de eerste legbatterijen en megastallen waren gebouwd.
Sindsdien is de schaal waarop dieren worden uitgebuit alleen maar gegroeid. Inmiddels worden er ieder jaar 80 miljard dieren geslacht (ter vergelijking: het aantal mensen dat in de afgelopen 200.000 jaar heeft geleefd wordt in totaal geschat op 117 miljard). Ja, er zijn nog altijd boeren die hun dieren houden zoals vroeger, met varkens in de modder en kalfjes in de wei. Maar zij vormen de uitzondering.
De moderne boerderij is een dierenfabriek,
Kijk en lees: ‘Nederland telt 11,4 miljoen varkens. Maar waar zijn ze?’die enorme hoeveelheden goedkoop vlees moet produceren. Miljarden koeien, varkens, schapen en kippen worden doorgefokt om zo snel mogelijk te groeien, opgesloten in kleine hokken en volgepompt met antibiotica om net lang genoeg te overleven. Deze industriële veeteelt wordt steevast verdedigd met – het tweede alarmsignaal – de drie N’s. Het zou normaal zijn omdat iedereen eraan meedoet, natuurlijk omdat mensen nu eenmaal vleeseters zijn, en noodzakelijk omdat we zonder vlees niet aan onze eiwitten zouden komen.
Lees: ‘De grote gids voor de beginnende veganist’
Het derde alarmsignaal klinkt al even luid en duidelijk, want sommige dingen over de moderne veehouderij willen we liever niet weten. Sterker nog, de meeste consumenten zijn niet op de hoogte van de meest basale feiten over hoe hun eieren, kaas en speklapjes worden gemaakt.
In een recente studie lieten onderzoekers een foto zien van een doorsnee kippenstal, waarna ze respondenten vroegen: ‘Zou u hier een kip van willen kopen?’ Driekwart zei nee. Een Brits onderzoek wees uit dat de overgrote meerderheid niet weet dat alle mannelijke kuikentjes (die geen eieren leggen) meteen worden vergast of versnipperd. Uit een Nederlandse studie bleek dat slechts 18 procent van de ondervraagden weet dat kalfjes kort na de geboorte worden weggehaald bij hun moeder. Bijna de helft weet niet eens dat een koe alleen melk geeft als ze is bevallen van een kalf – en dat koeien dus steeds opnieuw zwanger moeten worden gemaakt om melk te blijven geven.
Dat we onze kop in het zand steken voor de simpelste feiten, verklaart misschien ook de vreemde resultaten uit andere peilingen. Zo bleek in een onderzoek uit 2017 dat bijna de helft van de Amerikanen een verbod wil op slachthuizen voor dieren. Andere wetenschappers konden dat resultaat niet geloven en voerden de peiling nog eens uit, met de vervolgvraag: ‘Wist u dat in slachthuizen vee wordt gedood en verwerkt tot vlees, zodat u zonder slachthuizen geen vlees zou kunnen eten?’ Driekwart hield voet bij stuk.
In Nederland zien we hetzelfde patroon: uit onderzoek van Kieskompas bleek dat maar liefst 60 procent een verbod wil op de bio-industrie, maar toch eet 93 procent van de Nederlanders nog vlees. ‘Ik koop alleen goed vlees’, zeggen we dan, maar de meeste mensen lijken niet te weten – of niet te willen weten – dat vrijwel al hun vlees uit de bio-industrie komt.
Vijanden van al het goede?
Wellicht dat er daarom ook zo agressief wordt gereageerd op dierenactivisten – het vierde alarmsignaal. De geliefde televisiekok Anthony Bourdain schreef eens dat ‘vegetariërs de vijand zijn van al het goede en fatsoenlijke in de menselijke geest’ en noemde veganisten een ‘Hezbollah-achtige splintergroepering’. Een Canadese studie uit 2015 wees uit dat alleen drugsverslaafden meer afkeer oproepen dan veganisten.
De grap is dat veel kinderen (alarmsignaal vijf) geloven dat ze al veganist zijn. In een recente studie bleek dat vijf- tot zevenjarigen nogal eens denken dat hotdogs en bacon van planten worden gemaakt. De meeste jonge kinderen vinden het vanzelfsprekend dat je geen varkens en kippen mag eten, en honden en poezen trouwens ook niet. Kinderen kennen dieren dan ook een veel hogere morele status toe dan volwassenen doen.
Waarom vinden ouders het zo lastig om eerlijk te vertellen waar het vlees vandaan komt?
Je kunt zeggen: ach ja, dat grut heeft nog veel te leren. Maar waarom vinden ouders het dan zo lastig om eerlijk te vertellen waar het vlees vandaan komt? Waarom lezen ze voor uit kinderboekjes over vrolijke boerderijdieren,
Lees: ‘Kun je van dieren houden én ze eten? Niet meer, aldus de film Knor’terwijl die dieren in het echt een ellendig leven hebben in de vee-industrie? Ouders geven vage antwoorden als kinderen vragen hoe vlees wordt gemaakt, zo blijkt uit onderzoek. En als eindelijk doordringt dat het plakje ham op hun bord is afgesneden van een dood varken – precies zo’n dier als die vrolijke Peppa Pig op televisie – dan zijn kinderen vaak geschokt.
Dat zie je bijvoorbeeld in deze video.
Tot slot loont het om uit te zoomen. Dan blijkt dat de kinderlijke wijsheid van vandaag weleens de volwassen waarheid van morgen kan worden. Na de bewegingen voor de rechten van burgers, vrouwen, kinderen en homo’s lijkt het opkomen voor de rechten van dieren immers de logische vervolgstap.
Veel van de eerste strijders tegen de slavernij waren al vegetariër. Toen de ‘vader van het abolitionisme’ Anthony Benezet (1713-1784) eens werd gevraagd of hij een stukje kip wilde, zei hij: ‘Wat, wil je dat ik mijn buren opeet?’
Lees: ‘Hoe een introverte basisschoolleraar de grondlegger werd van de strijd tegen de slavernij’De beroemde abolitionist William Wilberforce (1759-1833) was de oprichter van de eerste dierenrechtenorganisatie ter wereld en de abolitionist (en vroege feminist) Elizabeth Heyrick (1769-1831) redde ooit een stier van een stierengevecht door het beest te verstoppen en te wachten tot de woeste menigte voorbij was getrokken.
In diezelfde tijd sprak de Britse filosoof Jeremy Bentham (1748-1832) zich als een van de eersten uit voor de gelijkheid van man en vrouw. Hij schreef ook dat homoseksualiteit uit het strafrecht moest worden gehaald, al durfde hij die passages nog niet te publiceren. En in een voetnoot uit 1780 – misschien wel de belangrijkste voetnoot uit de geschiedenis – schreef Bentham dat ‘de dag kan komen’ waarop we ook ‘de rest van de dierenwereld’ zullen opnemen in onze morele kring.
‘Wat zou anders de onoverkomelijke lijn moeten markeren?’ schreef hij. ‘Het verstand of misschien het spraakvermogen? Maar een volwassen paard of hond is toch een rationeler en spraakzamer dier dan een zuigeling van een dag, een week, of zelfs een maand oud. Maar stel dat dit niet zo was, wat zou het uitmaken? De vraag is niet: Kunnen ze redeneren? noch: Kunnen ze praten? maar: Kunnen ze lijden?’
Morele pioniers zijn geen heiligen
Wie tegenwoordig het verhaal leest van kapitein Snelgrave, zou weleens moedeloos kunnen worden. Hoe kon hij zich op de Gulden Regel beroepen, die hij nota bene ‘de grote wet van de menselijke natuur’ noemde, terwijl hij zelf werkte als slavenhandelaar? Als iemand zó blind kon zijn voor zijn eigen verdorvenheid, is de kans dan niet groot dat wij ook nog fout zitten?
Bedenk: hoe dapper je bent is altijd relatief. Tegenwoordig is het niet zo moeilijk om tegen de slavernij te ageren, maar in de achttiende eeuw was het levensgevaarlijk. En naar de maatstaven van vandaag hadden zelfs de grootste pioniers hun blinde vlekken.
Zo vocht de vooraanstaande abolitionist John Woolman keihard tegen de slavernij, maar geloofde hij aanvankelijk niet in de gelijkheid van wit en zwart. Zo streed het feministische boegbeeld Susan B. Anthony haar leven lang voor het vrouwenkiesrecht, maar vond ze het stemrecht voor zwarte vrouwen minder belangrijk. Zo was Martin Luther King een van de grootste vrijheidsstrijders ooit, maar adviseerde hij een jongeman met homoseksuele gevoelens om een goede therapeut te zoeken om van dit ‘probleem’ af te komen.
Lees hier het omstreden advies van Martin Luther King.
Morele pioniers zijn geen heiligen. Ze lopen alleen maar voorop.
Ieder jaar vraagt de Amerikaanse filosoof Robert P. George zijn studenten aan de universiteit van Princeton wat ze van de slavernij hadden gevonden als ze twee eeuw geleden wit waren geweest in het zuiden van de VS. ‘En raad eens’, schrijft hij.
Zie het Twitterdraadje van professor George.‘Ze zouden allemaal abolitionist zijn geweest! Ze zouden zich allemaal dapper tegen de slavernij hebben uitgesproken, en er onvermoeibaar tegen hebben gestreden.’
Natuurlijk is dit onzin. In werkelijkheid was een minuscuul percentage van de witte bevolking abolitionist, en deze voorlopers betaalden een hoge prijs voor hun idealen. George antwoordt zijn studenten dat hij ze best wil geloven, mits ze kunnen aantonen dat ze nu ook opkomen voor de rechten van impopulaire slachtoffers, al kost het ze hun reputatie, hun carrière, en soms zelfs hun vrienden.
Dus misschien is dat de vraag die we onszelf moeten blijven stellen: welke offers willen we brengen? En als onze idealen geen offers vergen, wat stellen ze dan eigenlijk voor? ‘Hoeveel je werkelijk in iets "gelooft"’, schrijft de Libanees-Amerikaanse wiskundige Nassim Nicholas Taleb, ‘kan alleen blijken uit wat je ervoor wil riskeren.’
https://decorrespondent.nl/13923/zes-te ... elachelijk.
Probleemwolf
Re: De column van de dag!
Bregman z'n boek was top, dus geen wonder dat deze column oké is.
Voorheen Vlaecks. Nu nóg groener en nóg linkser, maar altijd genuanceerd.
Re: De column van de dag!
Dat boek was goed geschreven maar stond vol met foutieve conclusies, selectieve citaten en éénzijdige voorbeelden.Een beetje zoals hier op forumnerds.nl wordt gediscussieerd Alles werd vanuit een tunnelvisie naar zijn conclusie toe beredeneerd. Holocaust en slavernij (de belangrijkste historische voorbeelden die zijn conclusie weerleggen) als een voetnoot terzijde geschoven, etc. Staat genoeg over in het 'wat lees je nu' topic.
Waarschijnlijk was hij zo onzorgvuldig met zijn bronnen om zo zijn publiek te laten geloven wat ze graag willen geloven, en zo een best-seller te garanderen. Waarin hij bewijst dat hij zelf ook niet helemaal deugt.
In deze column behandelt hij een vraagstelling die minder pretentieus en beter verdedigbaar is dan dat de meeste mensen deugen. Namelijk (even vrij geïnterpreteerd) welke handelingen/denkwijzen die we anno nu bezigen en als normaal beschouwen door latere generaties zullen worden gecanceld. En hoe we deze verkeerde handelingen/denkwijzen nu al kunnen herkennen.
Een veel interessantere en geloofwaardiger casus dan die van dat boekje waarin hij zich dan ook in allerlei valse bochten moest wringen om zijn standpunt te verdedigen.
Waarschijnlijk was hij zo onzorgvuldig met zijn bronnen om zo zijn publiek te laten geloven wat ze graag willen geloven, en zo een best-seller te garanderen. Waarin hij bewijst dat hij zelf ook niet helemaal deugt.
In deze column behandelt hij een vraagstelling die minder pretentieus en beter verdedigbaar is dan dat de meeste mensen deugen. Namelijk (even vrij geïnterpreteerd) welke handelingen/denkwijzen die we anno nu bezigen en als normaal beschouwen door latere generaties zullen worden gecanceld. En hoe we deze verkeerde handelingen/denkwijzen nu al kunnen herkennen.
Een veel interessantere en geloofwaardiger casus dan die van dat boekje waarin hij zich dan ook in allerlei valse bochten moest wringen om zijn standpunt te verdedigen.
Probleemwolf
Re: De column van de dag!
Hij presenteerde op een overtuigende en sprankelende manier tegenvoorbeelden bij het heersende beeld dat de mens geneigd is tot alle kwaad.
Voorheen Vlaecks. Nu nóg groener en nóg linkser, maar altijd genuanceerd.
Re: De column van de dag!
Nee, hij gaf zelfs halve quotes. Dat een 1 of andere vooraanstaande wetenschapper of filosoof iets zei dat in zijn straatje paste, en 2 zinnen later dat relativeerde of in twijfel trok, en Bregman het presteert dan alleen de voor hem voordelige passage te plaatsen.
Zijn verhaal over de schipbreukelingen (waar zijn hele boek aan is opgehangen) blijkt bij nadere bestudering ook helemaal niet te kloppen, en van de de ontelbare voorbeelden die zijn voorbeelden tegenspreken wordt niets benoemd.
Als je als wetenschapper een zo totaal niet wetenschappelijk samengesteld boek serieus neemt (dat het wel pretendeert te zijn) ben je de titel wetenschapper niet waard.
Je bent een broddelwetenschapper Flaaks. Al ben je nu op TV.
Zijn verhaal over de schipbreukelingen (waar zijn hele boek aan is opgehangen) blijkt bij nadere bestudering ook helemaal niet te kloppen, en van de de ontelbare voorbeelden die zijn voorbeelden tegenspreken wordt niets benoemd.
Als je als wetenschapper een zo totaal niet wetenschappelijk samengesteld boek serieus neemt (dat het wel pretendeert te zijn) ben je de titel wetenschapper niet waard.
Je bent een broddelwetenschapper Flaaks. Al ben je nu op TV.
Probleemwolf
Re: De column van de dag!
M'n huis wel.
Voorheen Vlaecks. Nu nóg groener en nóg linkser, maar altijd genuanceerd.
Re: De column van de dag!
Was dat dan je vrouw?
Die doodleuk vertelt dat haar man een schurftlijer is?
Met zo'n vrouw heb je geen vijanden meer nodig.
Die doodleuk vertelt dat haar man een schurftlijer is?
Met zo'n vrouw heb je geen vijanden meer nodig.
Probleemwolf
Re: De column van de dag!
Ja, dat was nou mevrouw Flaaks. We hadden beiden last van de schurft. Kijk je nu met andere ogen naar mij? Ik heb hier toch al verteld van die schurft?
Voorheen Vlaecks. Nu nóg groener en nóg linkser, maar altijd genuanceerd.
Re: De column van de dag!
Leek me een leuke sympathieke vrouw Flaaks. En knap dat ze zich voor het oog van het populistische RTL publiek zo kwetsbaar op durfde te stellen?
Zag je dat de presentatoren nog een spottend lachje hadden na afloop van de reportage?
Jullie hebben je laten gebruiken. Maar voor mij zijn jullie de uiteindelijke overwinnaars.
Zag je dat de presentatoren nog een spottend lachje hadden na afloop van de reportage?
Jullie hebben je laten gebruiken. Maar voor mij zijn jullie de uiteindelijke overwinnaars.
Probleemwolf
Re: De column van de dag!
Dat laatste is aardig van je. Het eerste kan je misschien zo zien, maar het klopt niet. Ze hebben m'n vrouw benaderd vanwege haar column, waarin ze oproept open te zijn over deze infectie. Dan moet je dat ook voor de tv durven te zijn. Ze wilden ook graag onze middelste zoon erbij, maar hij had geen zin in een tv-debuut vanwege de schurft.
Voorheen Vlaecks. Nu nóg groener en nóg linkser, maar altijd genuanceerd.
- Siegfried Stahl
- Meganerd
- Berichten: 42645
- Lid geworden op: 20 jan 2009, 17:36
- Contacteer:
Re: De column van de dag!
David schreef: ↑26 nov 2022, 17:18 Bregmans boekje dat de meeste mensen deugen was een broddelwerk, maar hier schrijft hij toch wel een zeer goede column, waar vooral al die vleesetende forumnerds hier (die alle kritiek daarop afdoen als negatieve dissen) veel van kunnen leren (ware het niet dat die het vast een tl; dr vinden):
Wanneer sta je aan de goede kant van de geschiedenis?
Het is verleidelijk om te geloven dat wij, moderne mensen, wel goed zitten. We offeren geen peuters meer en verkopen geen slaafgemaakten. We verbranden geen heksen en hebben al tijden geen misdadiger gevierendeeld. Vrouwen hebben stemrecht, het homohuwelijk is gelegaliseerd en in sommige steden rijdt zelfs een dierenambulance rond. Wie is er beschaafder dan wij?
Het opmerkelijke is dat iedere beschaving, in de hele wereldgeschiedenis, zo over zichzelf dacht. Neem de oude Romeinen. Zij vonden zichzelf buitengewoon fatsoenlijk omdat ze – in tegenstelling tot ‘barbaarse’ stammen – geen kinderen offerden aan de goden. Maar het doden van ongewenste baby’s? Dat vonden ze prima. Het voeren van naakte vrouwen aan hongerige leeuwen in het Colosseum achtten ze ook geen probleem, want dat was leuk entertainment in het pauzeprogramma.
Het verleden wemelt van gewoontes waar we nu van walgen. Ooit was het martelen en wurgen van ‘sodomieten’ (homoseksuelen) de normaalste zaak van de wereld. Nog maar kort geleden werd gezellig gepicknickt tijdens het lynchen van een zwarte ‘misdadiger’. ‘Hele families kwamen samen, moeders en vaders, die zelfs hun jongste kinderen meebrachten’, schreef een Amerikaanse krant in 1930 over een lynchpartij in Noord-Carolina.
Als zo veel mensen zo blind waren voor zulke misdaden, dan roept dat de vraag op: hoe zullen historici ooit op ons terugkijken? Zou het kunnen dat ook wij blind zijn voor het kwaad dat we nu aanrichten? Het zou wel erg toevallig zijn als we de eerste beschaving vormen, ooit, die het allemaal voor elkaar heeft.
Is de kans niet veel groter dat we nog steeds aan de verkeerde kant van de geschiedenis staan?
Zes alarmsignalen
De grote uitdaging is, natuurlijk, om erachter te komen wat we nu nog fout doen. Dat lijkt misschien onbegonnen werk. Niemand heeft een tijdmachine en we kunnen onmogelijk in het hoofd kijken van onze achterkleinkinderen.
Toch denk ik dat er minstens zes alarmsignalen zijn waar we op kunnen letten.
In de eerste plaats: als iets verkeerd blijkt, hebben we de argumenten doorgaans al veel eerder gehoord. Het is niet dat een stelletje activisten aan het einde van de achttiende eeuw ineens, voor het eerst in de geschiedenis, bedacht dat er misschien iets mis kon zijn met de slavernij. Die geluiden klonken al eeuwen, maar waren nooit uitgegroeid tot een beweging.
Lees: ‘Het ongelofelijke verhaal van Benjamin Lay: antiracist, veganist en zijn tijd eeuwen vooruit’
De tweede alarmbel gaat af als mensen hun gewoontes niet echt verdedigen, maar dingen zeggen als: ‘Het is altijd zo gegaan’, ‘dat is nu eenmaal de menselijke natuur’, of ‘we kunnen niet anders’. De psycholoog Melanie Joy spreekt ook wel van de drie ‘N’s’: misdaden worden vergoelijkt door ze normaal, natuurlijk en noodzakelijk te noemen. Slavenhouders als William Snelgrave deden precies hetzelfde. De slavernij bestond sinds mensenheugenis, zeiden ze, sommige mensen waren ‘van nature’ slaaf, en als je de slavernij verbood dan zou de economie instorten.
De derde alarmbel rinkelt als mensen wegduiken voor onprettige feiten. Wie een bloemetje koopt denkt liever niet aan een uitgebuite arbeidsmigrant.
Lees: ‘Zijn rozen nog mooi als je weet hoe ze worden gemaakt?’Wie een goedkoop T-shirt aanschaft denkt liever niet aan een sweatshop in Bangladesh, en wie naar Ibiza vliegt denkt liever niet aan de stijgende zeespiegel, brandende oerbossen en miljoenen klimaatvluchtelingen.
Lees: ‘Dit was een van de koelste zomers van de rest van je leven’
Steeds blijkt dat er twee vormen van niet-weten zijn. Je kunt oprecht geen idee hebben van wat er speelt, maar je kunt ook ‘strategisch onwetend’ zijn. In dat laatste geval weet je genoeg om te weten dat je niet meer wilt weten. En ja, dan is het nogal irritant als iemand je herinnert aan de ongemakkelijke waarheid.
‘De maatschappij eert haar levende conformisten en haar dode onruststokers’
Zie hier, het vierde alarmsignaal: de boze reacties die morele pioniers oproepen. Keer op keer worden zij verfoeid, veracht en vervolgd. Neem iemand als Mary Wollstonecraft, de moeder van het feminisme. In 1792 publiceerde zij een revolutionair pleidooi voor de gelijkheid van man en vrouw: A Vindication of the Rights of Woman. Een prominent filosoof van de universiteit van Cambridge pende direct een reactie onder de titel A Vindication of the Rights of Brutes, waarin hij zich sarcastisch afvroeg of honden, katten en paarden dan ook gelijke rechten verdienden.
Wollstonecraft werd besmeurd in gedichten en schotschriften, en afgeserveerd als ‘maniak’ en ‘hyena in petticoats’. Het zou een eeuw duren voordat haar naam was gezuiverd, en twee eeuwen voordat er een standbeeld voor haar werd opgericht. Of zoals een Amerikaanse journalist eens opmerkte: ‘De maatschappij eert haar levende conformisten en haar dode onruststokers.’
Een vijfde alarmbel gaat af als we moeite hebben om een gewoonte uit te leggen aan onze kinderen. Juist omdat ze nog niet ‘volwassen’ zijn hebben kinderen een uniek talent om onze hypocrisie bloot te leggen. We leren ons kroost bijvoorbeeld dat je eerlijk moet delen, maar mogen vervolgens ook vertellen waarom wij in overvloed leven terwijl kinderen in arme landen honger lijden. Naarmate we ouder worden, leren we leven met zulke contradicties, maar voor veel kinderen zijn ze nog verwarrend.
Een eeuw geleden moesten ouders in het Zuiden van de Verenigde Staten uitleggen waarom er zoiets bestond als de rassenscheiding, en waarom witte kinderen dus niet met zwarte kinderen mochten spelen. In de memoires van de Amerikaanse vakbondsleider Harry Mitchell lezen we over zijn kindertijd in Tennessee, en die keer dat hij zijn moeder vroeg of zijn vriendje Johnny mocht logeren. ‘We konden allebei niet begrijpen waarom we niet bij elkaar konden slapen’, schreef hij. Harry’s moeder probeerde haar zoon wijs te maken dat er niet genoeg plek was in huis, waarop Harry riep: ‘Ik heb zat ruimte in mijn bed.’
Tot slot loont het om jezelf de vraag te stellen: wat zullen de historici van de toekomst als onze grootste misdaad zien? Natuurlijk kan niemand de toekomst voorspellen, maar als je de geschiedenis van de afgelopen eeuwen bestudeert, zie je wel een opvallend patroon van morele vooruitgang.
Wie begint met het vergroten van de morele kring, krijgt al snel de vraag waarom je niet verder zou gaan
Ten tijde van de Amerikaanse en Franse Revoluties, tweeënhalve eeuw terug, werd er gevochten voor de rechten van (mannelijke) burgers, en stonden de eerste ‘abolitionisten’ op, die streden tegen de slavernij. Vervolgens kwam de vrouwenbeweging en begon de campagne tegen kinderarbeid, terwijl ook de vakbonden groeiden. Toen het algemeen stemrecht was verwezenlijkt, volgde de tweede feministische golf, die weer uitmondde in de emancipatiestrijd van homo’s en lesbiennes. Steeds leek het één logisch voort te vloeien uit het ander.
In 1981 schreef de filosoof Peter Singer een boek met de titel The Expanding Circle. Hij zag dat onze morele kring steeds groter is geworden. In de loop van de geschiedenis zijn we de Gulden Regel (‘behandel anderen zoals je zelf ook behandeld wil worden’) op steeds meer mensen toe gaan passen. En wie begint met het vergroten van de morele kring, krijgt al snel de vraag waarom je niet verder zou gaan. Kan het toevallig zijn dat veel van de eerste feministen ook abolitionisten waren? En dat veel van de eerste homoactivisten ook actief waren in de vrouwenbeweging?
Trek een lijn door de vooruitgang van de afgelopen eeuwen, en misschien kun je wel voorspellen wat de volgende stap moet zijn. Als je het antwoord al weet, dan is dat het zesde alarmsignaal.
Zes tekenen dat een gewoonte misdadig kan zijn
Alarmsignaal 1: We hebben allang gehoord wat er mis mee is.
Alarmsignaal 2: We zeggen dat het ‘nu eenmaal zo gaat’.
Alarmsignaal 3: We duiken weg voor de ongemakkelijke feiten.
Alarmsignaal 4: We maken de tegenstanders belachelijk.
Alarmsignaal 5: We vinden het lastig om de gewoonte uit te leggen aan onze kinderen.
Alarmsignaal 6: We vermoeden dat toekomstige generaties het barbaars zullen vinden.
Welke morele catastrofes zijn er nu aan de gang?
Laten we dan nu, met deze zes alarmsignalen in het achterhoofd, onze beschaving onder de loep nemen. Welke gewoontes van nu zouden wel eens misdadig kunnen zijn?
Het is niet moeilijk om op voorbeelden te komen:
Is het geoorloofd om miljarden uit te geven aan kleding, cosmetica en vakanties, terwijl 47 miljoen kinderen lijden aan acute ondervoeding?
Zou het kunnen dat we ooit heel anders kijken naar het straffen van criminelen, en ‘vergelding’ als een barbaars motief zullen beschouwen?
Luister: ‘Zijn alle criminelen pechvogels? Deze filosoof stelt fundamentele vragen bij ons geloof in de vrije wil’
Is het oké om je kids voor te lezen uit vrolijke boekjes over de dieren van de kinderboerderij, terwijl de gemiddelde Nederlander jaarlijks 40 kilo aan dieren uit de bio-industrie verorbert?
De manier waarop we omgaan met dieren is misschien wel het beste voorbeeld van een gewoonte waarbij alle alarmbellen afgaan. Laten we de checklist maar eens aflopen.
Het eerste alarmsignaal is dat de argumenten tegen het uitbuiten van dieren al eeuwen klinken. Compassie voor dieren speelt een centrale rol in het boeddhisme en het hindoeïsme, en ook in de westerse geschiedenis vinden we heel wat vegetariërs: van Pythagoras tot Tolstoj, van Mary Shelley tot Leonardo da Vinci. Verzet tegen de bio-industrie is er ook al jaren. De moderne dierenrechtenbeweging kwam op in de jaren zestig, kort nadat de eerste legbatterijen en megastallen waren gebouwd.
Sindsdien is de schaal waarop dieren worden uitgebuit alleen maar gegroeid. Inmiddels worden er ieder jaar 80 miljard dieren geslacht (ter vergelijking: het aantal mensen dat in de afgelopen 200.000 jaar heeft geleefd wordt in totaal geschat op 117 miljard). Ja, er zijn nog altijd boeren die hun dieren houden zoals vroeger, met varkens in de modder en kalfjes in de wei. Maar zij vormen de uitzondering.
De moderne boerderij is een dierenfabriek,
Kijk en lees: ‘Nederland telt 11,4 miljoen varkens. Maar waar zijn ze?’die enorme hoeveelheden goedkoop vlees moet produceren. Miljarden koeien, varkens, schapen en kippen worden doorgefokt om zo snel mogelijk te groeien, opgesloten in kleine hokken en volgepompt met antibiotica om net lang genoeg te overleven. Deze industriële veeteelt wordt steevast verdedigd met – het tweede alarmsignaal – de drie N’s. Het zou normaal zijn omdat iedereen eraan meedoet, natuurlijk omdat mensen nu eenmaal vleeseters zijn, en noodzakelijk omdat we zonder vlees niet aan onze eiwitten zouden komen.
Lees: ‘De grote gids voor de beginnende veganist’
Het derde alarmsignaal klinkt al even luid en duidelijk, want sommige dingen over de moderne veehouderij willen we liever niet weten. Sterker nog, de meeste consumenten zijn niet op de hoogte van de meest basale feiten over hoe hun eieren, kaas en speklapjes worden gemaakt.
In een recente studie lieten onderzoekers een foto zien van een doorsnee kippenstal, waarna ze respondenten vroegen: ‘Zou u hier een kip van willen kopen?’ Driekwart zei nee. Een Brits onderzoek wees uit dat de overgrote meerderheid niet weet dat alle mannelijke kuikentjes (die geen eieren leggen) meteen worden vergast of versnipperd. Uit een Nederlandse studie bleek dat slechts 18 procent van de ondervraagden weet dat kalfjes kort na de geboorte worden weggehaald bij hun moeder. Bijna de helft weet niet eens dat een koe alleen melk geeft als ze is bevallen van een kalf – en dat koeien dus steeds opnieuw zwanger moeten worden gemaakt om melk te blijven geven.
Dat we onze kop in het zand steken voor de simpelste feiten, verklaart misschien ook de vreemde resultaten uit andere peilingen. Zo bleek in een onderzoek uit 2017 dat bijna de helft van de Amerikanen een verbod wil op slachthuizen voor dieren. Andere wetenschappers konden dat resultaat niet geloven en voerden de peiling nog eens uit, met de vervolgvraag: ‘Wist u dat in slachthuizen vee wordt gedood en verwerkt tot vlees, zodat u zonder slachthuizen geen vlees zou kunnen eten?’ Driekwart hield voet bij stuk.
In Nederland zien we hetzelfde patroon: uit onderzoek van Kieskompas bleek dat maar liefst 60 procent een verbod wil op de bio-industrie, maar toch eet 93 procent van de Nederlanders nog vlees. ‘Ik koop alleen goed vlees’, zeggen we dan, maar de meeste mensen lijken niet te weten – of niet te willen weten – dat vrijwel al hun vlees uit de bio-industrie komt.
Vijanden van al het goede?
Wellicht dat er daarom ook zo agressief wordt gereageerd op dierenactivisten – het vierde alarmsignaal. De geliefde televisiekok Anthony Bourdain schreef eens dat ‘vegetariërs de vijand zijn van al het goede en fatsoenlijke in de menselijke geest’ en noemde veganisten een ‘Hezbollah-achtige splintergroepering’. Een Canadese studie uit 2015 wees uit dat alleen drugsverslaafden meer afkeer oproepen dan veganisten.
De grap is dat veel kinderen (alarmsignaal vijf) geloven dat ze al veganist zijn. In een recente studie bleek dat vijf- tot zevenjarigen nogal eens denken dat hotdogs en bacon van planten worden gemaakt. De meeste jonge kinderen vinden het vanzelfsprekend dat je geen varkens en kippen mag eten, en honden en poezen trouwens ook niet. Kinderen kennen dieren dan ook een veel hogere morele status toe dan volwassenen doen.
Waarom vinden ouders het zo lastig om eerlijk te vertellen waar het vlees vandaan komt?
Je kunt zeggen: ach ja, dat grut heeft nog veel te leren. Maar waarom vinden ouders het dan zo lastig om eerlijk te vertellen waar het vlees vandaan komt? Waarom lezen ze voor uit kinderboekjes over vrolijke boerderijdieren,
Lees: ‘Kun je van dieren houden én ze eten? Niet meer, aldus de film Knor’terwijl die dieren in het echt een ellendig leven hebben in de vee-industrie? Ouders geven vage antwoorden als kinderen vragen hoe vlees wordt gemaakt, zo blijkt uit onderzoek. En als eindelijk doordringt dat het plakje ham op hun bord is afgesneden van een dood varken – precies zo’n dier als die vrolijke Peppa Pig op televisie – dan zijn kinderen vaak geschokt.
Dat zie je bijvoorbeeld in deze video.
Tot slot loont het om uit te zoomen. Dan blijkt dat de kinderlijke wijsheid van vandaag weleens de volwassen waarheid van morgen kan worden. Na de bewegingen voor de rechten van burgers, vrouwen, kinderen en homo’s lijkt het opkomen voor de rechten van dieren immers de logische vervolgstap.
Veel van de eerste strijders tegen de slavernij waren al vegetariër. Toen de ‘vader van het abolitionisme’ Anthony Benezet (1713-1784) eens werd gevraagd of hij een stukje kip wilde, zei hij: ‘Wat, wil je dat ik mijn buren opeet?’
Lees: ‘Hoe een introverte basisschoolleraar de grondlegger werd van de strijd tegen de slavernij’De beroemde abolitionist William Wilberforce (1759-1833) was de oprichter van de eerste dierenrechtenorganisatie ter wereld en de abolitionist (en vroege feminist) Elizabeth Heyrick (1769-1831) redde ooit een stier van een stierengevecht door het beest te verstoppen en te wachten tot de woeste menigte voorbij was getrokken.
In diezelfde tijd sprak de Britse filosoof Jeremy Bentham (1748-1832) zich als een van de eersten uit voor de gelijkheid van man en vrouw. Hij schreef ook dat homoseksualiteit uit het strafrecht moest worden gehaald, al durfde hij die passages nog niet te publiceren. En in een voetnoot uit 1780 – misschien wel de belangrijkste voetnoot uit de geschiedenis – schreef Bentham dat ‘de dag kan komen’ waarop we ook ‘de rest van de dierenwereld’ zullen opnemen in onze morele kring.
‘Wat zou anders de onoverkomelijke lijn moeten markeren?’ schreef hij. ‘Het verstand of misschien het spraakvermogen? Maar een volwassen paard of hond is toch een rationeler en spraakzamer dier dan een zuigeling van een dag, een week, of zelfs een maand oud. Maar stel dat dit niet zo was, wat zou het uitmaken? De vraag is niet: Kunnen ze redeneren? noch: Kunnen ze praten? maar: Kunnen ze lijden?’
Morele pioniers zijn geen heiligen
Wie tegenwoordig het verhaal leest van kapitein Snelgrave, zou weleens moedeloos kunnen worden. Hoe kon hij zich op de Gulden Regel beroepen, die hij nota bene ‘de grote wet van de menselijke natuur’ noemde, terwijl hij zelf werkte als slavenhandelaar? Als iemand zó blind kon zijn voor zijn eigen verdorvenheid, is de kans dan niet groot dat wij ook nog fout zitten?
Bedenk: hoe dapper je bent is altijd relatief. Tegenwoordig is het niet zo moeilijk om tegen de slavernij te ageren, maar in de achttiende eeuw was het levensgevaarlijk. En naar de maatstaven van vandaag hadden zelfs de grootste pioniers hun blinde vlekken.
Zo vocht de vooraanstaande abolitionist John Woolman keihard tegen de slavernij, maar geloofde hij aanvankelijk niet in de gelijkheid van wit en zwart. Zo streed het feministische boegbeeld Susan B. Anthony haar leven lang voor het vrouwenkiesrecht, maar vond ze het stemrecht voor zwarte vrouwen minder belangrijk. Zo was Martin Luther King een van de grootste vrijheidsstrijders ooit, maar adviseerde hij een jongeman met homoseksuele gevoelens om een goede therapeut te zoeken om van dit ‘probleem’ af te komen.
Lees hier het omstreden advies van Martin Luther King.
Morele pioniers zijn geen heiligen. Ze lopen alleen maar voorop.
Ieder jaar vraagt de Amerikaanse filosoof Robert P. George zijn studenten aan de universiteit van Princeton wat ze van de slavernij hadden gevonden als ze twee eeuw geleden wit waren geweest in het zuiden van de VS. ‘En raad eens’, schrijft hij.
Zie het Twitterdraadje van professor George.‘Ze zouden allemaal abolitionist zijn geweest! Ze zouden zich allemaal dapper tegen de slavernij hebben uitgesproken, en er onvermoeibaar tegen hebben gestreden.’
Natuurlijk is dit onzin. In werkelijkheid was een minuscuul percentage van de witte bevolking abolitionist, en deze voorlopers betaalden een hoge prijs voor hun idealen. George antwoordt zijn studenten dat hij ze best wil geloven, mits ze kunnen aantonen dat ze nu ook opkomen voor de rechten van impopulaire slachtoffers, al kost het ze hun reputatie, hun carrière, en soms zelfs hun vrienden.
Dus misschien is dat de vraag die we onszelf moeten blijven stellen: welke offers willen we brengen? En als onze idealen geen offers vergen, wat stellen ze dan eigenlijk voor? ‘Hoeveel je werkelijk in iets "gelooft"’, schrijft de Libanees-Amerikaanse wiskundige Nassim Nicholas Taleb, ‘kan alleen blijken uit wat je ervoor wil riskeren.’
https://decorrespondent.nl/13923/zes-te ... elachelijk.
Dus de veganisten van nu willen zichzelf graag vergelijken met de voorvechters van de afschaffing van de slavernij?

" what the fuck are you talking about! Have you no ears (laughs)".
Johnny Lydon 1983
Siegfried Stahl. Lidnr.66.
Johnny Lydon 1983
Siegfried Stahl. Lidnr.66.
Re: De column van de dag!
Alarmsignaal 4: We maken de tegenstanders belachelijk.Siegfried Stahl schreef: ↑26 nov 2022, 23:20 Dus de veganisten van nu willen zichzelf graag vergelijken met de voorvechters van de afschaffing van de slavernij?
![]()
Vind 't wel een goed stuk eigenlijk.
Memento Amoris
Re: De column van de dag!
ik ook 

Re: De column van de dag!
En als je het stuk goed begrepen hebt weet je ook dat ergens iets van vinden/iets een misstand vinden, maar er geen consequenties of gedragsverandering aan verbinden niets verandert. Je zelfs medeplichtig maakt.
Bregman weet dat goed te verwoorden. Beschaafder dan hoe ik het doe in elk geval
Bregman weet dat goed te verwoorden. Beschaafder dan hoe ik het doe in elk geval

Probleemwolf
Re: De column van de dag!
Verschil tussen jullie is ook dat jij graag met je vingertje mag zwaaien
wat hij intelligent genoeg is om na te laten

Re: De column van de dag!
Maar ook een beetje sneu als je een grote misstand laat voortbestaan vanwege de aanwezigheid van een vingertje
Probleemwolf
Re: De column van de dag!
Maar goed, je denkt tenminste nog erover na en bent niet geheel onverschillig zoals de meesten hier.
Dat is al winst Richenel
Dat is al winst Richenel

Probleemwolf
Re: De column van de dag!
idd; iKel wíl een narcist zijn, jij bént het 

Re: De column van de dag!
Leuke column, maar er staat niks in wat ik niet al wist of zelf al had bedacht. Zijn boek over al die deugende mensen bevat echt verrassende informatie en inzichten, en is daarmee (nog) veel beter. Lees dat boek!
Voorheen Vlaecks. Nu nóg groener en nóg linkser, maar altijd genuanceerd.
Re: De column van de dag!
Het gaat hier niet zozeer om mij, maar dat je uitspraak suggereert dat omdat iemand met een vingertje wijst je ergenis daarover groter is dan de verontwaardiging over de besproken misstand.
En dat is nogal sneu, en bovenal kortzichtig.
Probleemwolf
Re: De column van de dag!
Alleen bevat dat boek dus informatie, inzichten en conclusies waarvan de meeste bij nadere en kritische bestudering foutief blijken te zijn.
Dan heb ik toch liever bestaande inzichten die kloppen als een bus.
Probleemwolf
Re: De column van de dag!
Projectie.David schreef: ↑27 nov 2022, 12:51Het gaat hier niet zozeer om mij, maar dat je uitspraak suggereert dat omdat iemand met een vingertje wijst je ergenis daarover groter is dan de verontwaardiging over de besproken misstand.
En dat is nogal sneu, en bovenal kortzichtig.
Re: De column van de dag!
Het boek laat juist zien hoe eerdere inzichten en conclusies om te onderbouwen dat de mens van nature slecht is - zoals de bijbel ons ook wil laten geloven - vaak onjuist zijn. Daarnaast komt hij met mooie echte gebeurtenissen die lijnrecht staan op fictieve verhalen geschreven door misantropen als William Golding in z'n - overigens mooie boek - Lord of the Flies.
Voorheen Vlaecks. Nu nóg groener en nóg linkser, maar altijd genuanceerd.
Re: De column van de dag!
Je verwart de bijbel met de Heidelbergse Catechismus.
Re: De column van de dag!
Dat hebben de meesten hier toch niet door.

Voorheen Vlaecks. Nu nóg groener en nóg linkser, maar altijd genuanceerd.
Re: De column van de dag!
Neen Flaaks, bij die ene mooie echte gebeurtenis waar jij en Bregman het over hebben (enige goede voorbeeld tegenover legio slechte) is cruciale informatie weggelaten. Zo was het maar een klein groepje jongens (ipv een grote als in LOTF) in adolescente leeftijd (ipv kinderen zoals in LOTF) en waren het bovendien al jaren goede vrienden van elkaar (itt het bijeengeraapte groepje in LOTF) die vanuit hun achtergrond ook nog bedreven waren in survival skills (itt de personages in LOTF).Flaaks schreef: ↑27 nov 2022, 13:18
Het boek laat juist zien hoe eerdere inzichten en conclusies om te onderbouwen dat de mens van nature slecht is - zoals de bijbel ons ook wil laten geloven - vaak onjuist zijn. Daarnaast komt hij met mooie echte gebeurtenissen die lijnrecht staan op fictieve verhalen geschreven door misantropen als William Golding in z'n - overigens mooie boek - Lord of the Flies.
Oftewel: bij deze gebeurtenis zaten de personages in een relatief overzichtelijke, relatief veilige en weinig stressvolle situatie. Logisch dus dat er hier niets uit de hand liep.
Rara waarom laat Bregman dit soort info allemaal weg?
En benoemt hij niet de schipbreukeling/onbewoond eiland voorbeelden (die meer lijken op de LOTF setting) die wel volkomen uit de hand zijn gelopen?
Ga jij eerst maar eens die snijtafel afleveringen beluisteren. Die weten bijna alle elementen in het boek met feitelijkheden te weerleggen.
Al snap ik dat je liever een positief verhaal gelooft dan de cynische realiteit. Dat geldt voor veel naïeve mensen. Daar heeft Bregman handig gebruik van gemaakt.
Gelukkig beperkt hij zich in deze column meer tot tips hoe te herkennen hoe beter te kunnen leven inplaats van zich te wagen aan onmogelijk verdedigbare resolute stellingen als dat de meeste mensen deugen.
Probleemwolf
Re: De column van de dag!
Wow, "feitelijkheden". Da's echt all the way back to Ploppie
't Is 'm. Geloof me nou

't Is 'm. Geloof me nou

Memento Amoris
Re: De column van de dag!
Wie de neuk is Ploppie nou weer?
Volgens mij is 'feitelijkheden' trouwens een gewoon woord (ik kom 'm in elk geval weleens tegen in diverse kranten) maar misschien is gewoon 'feiten' beter.
Whatever, het zou leuk zijn als het op dit paranoïde mongolenforum eens wat meer over de inhoud zou gaan inplaats van over de eigen inteeltdogma's.
Maar ik besef dat die wens een illusie is.
Volgens mij is 'feitelijkheden' trouwens een gewoon woord (ik kom 'm in elk geval weleens tegen in diverse kranten) maar misschien is gewoon 'feiten' beter.
Whatever, het zou leuk zijn als het op dit paranoïde mongolenforum eens wat meer over de inhoud zou gaan inplaats van over de eigen inteeltdogma's.
Maar ik besef dat die wens een illusie is.
Probleemwolf
- Mina en de mieren
- Meganerd
- Berichten: 25521
- Lid geworden op: 04 apr 2019, 20:09
Re: De column van de dag!
zoek toch een ander forum om te kotsen

I know a place where to go
Into your arms
Oh into your arms
I can go
Into your arms
Oh into your arms
I can go
Re: De column van de dag!
Dit mongolenplatform heeft een begeleider nodig om de boel in evenwicht te houden.

Probleemwolf
- Mina en de mieren
- Meganerd
- Berichten: 25521
- Lid geworden op: 04 apr 2019, 20:09
Re: De column van de dag!
oooooh 

I know a place where to go
Into your arms
Oh into your arms
I can go
Into your arms
Oh into your arms
I can go
- Rainy Day Woman
- Forum Diva
- Berichten: 20349
- Lid geworden op: 05 jan 2009, 19:23
Re: De column van de dag!
De wens dat het eens wat meer over de inhoud zou gaan in plaats van over de eigen inteeltdogma's is een illusie
De wens dat het eens wat meer over de inhoud zou gaan in plaats van over de eigen inteeltdogma's is een droom
Een pakketje schroot met een dun laagje chroom

The company of women with opinions and fat asses.
Wie is er online
Gebruikers op dit forum: Geen geregistreerde gebruikers en 1 gast